Merhaba kitap dostları. 2021’in merakla beklenen kitaplarından biri olan Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları , yakın zamanda biz okurlarla buluştu. Gelin Silvia Moreno-Garcia’nın Türkçe’ye çevrilmiş ilk kitabını birlikte inceleyelim.
Yazıma başlamadan önce sitemizde bulunan, Mitoloji 101:Yeni Başlayanlar İçin Mitoloji Rehberi, Mitoloji 102: Yeni Başlayanlar İçin Mitolojik Kurgular ve Neden Mitoloji Okumalıyız? yazılarına bakmanızı öneririm.
Kitap aynen İthaki Yayınları’nın tanıtımda da belirttiği gibi ‘’Eski ile yeninin iç içe geçip çarpıştığı yenilikçi bir kitap’’. Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları, bilimkurgu ve fantezi türündeki kitaplara verilen en prestijli ödüllerden biri olan Nebula En İyi Roman Ödülü’ne aday olarak gösterilmiş. Kitap son zamanlarda mitolojik eserlere ağırlık verilmesinin bir meyvesi. Alışılmış, mitoloji dendiğinde akla gelen Yunan mitolojisini işleyen bir kitap değil. Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları’nda, işlenen mitolojik ögeler Maya mitolojisine ait. Son zamanlarda çıkan ve mitolojik konuları başarıyla işleyen bu eserleri ( Ben Kirke ve Akhilleus’un Şarkısı’nı araya sıkıştırıp önermezsem olmaz) ve sahip oldukları başarıyı tebrik etmek gerek. Bu ve bu gibi eserler sayesinde bilinen belli başlı mitolojik varlıklar dışında bu türün aslında derya deniz olduğunu görüyoruz.
Meksika Halk Hikayelerinden Esinlenen Bir Peri Masalı
1920’li yıllarda, Meksika’da annesi ile birlikte büyükbabasının yanında yaşayan, yıldızları izlemeyi ve kitap okumayı seven Casiopea Tun, yaşadığı hayattan pek mutlu değil. Gerek büyükbabası Cirilo Leyva gerek kuzeni Martin, Casiopea’yı sevmiyor ve onu aileden biri olarak görmek yerine ona ev işlerini yaptırıyorlar. Haliyle Casiopea annesi dışında kimseyi sevmiyor ve günü birinde o evden uzaklaşmanın hayalini kuruyor. Hayatı, büyükbabasının odasında duran sandığı açmasıyla değişiyor ve sandıktan kardeşinin ondan zorla aldığı diyarı geri almak isteyen Hun-Kamé’nin ruhunu kurtarıyor (yanlışlıkla). Hun-Kamé ile yolculuğa çıkmak zorunda kalıyor. Yolculuk sonunda başarılı olmak zorunda aksi halde başarısızlık onun ölümü demek.
Modern Maya Dili
Yazarın da sözlük kısmında belirttiği gibi eserde işlenen mekanlar ve mitolojik varlıkların isimleri aynı şekilde yazılmamış, ufak değişimlere uğramış. Yazar bunun sebebini homojen bir Maya dilinin bulunmamasına bağlıyor. Mezoamerikan bölgelerde konuşulan yirmi dokuz Maya dili biliniyor ve bu dillerin Latin alfabesine transkripsiyonu farklılıklar gösterir şeklinde açıklıyor. Yazar ise modern yazımı esas almış. Örnek vermek gerekirse kitapta Şibalba şeklinde anlatılan yeraltı dünyası, bazı metinlerde karşımıza Xibalba olarak çıkıyor (Türkçe’ye ise ‘’korkunun yeri’’ olarak tercüme edildiğini belirteyim). Aynı şekilde kitapta ağırlıklı olarak bahsedilen mitolojik tanrılar olan Şibalba’nın Efendileri Hun-Kamé ve Vucub-Kamé’yi, bazı metinlerde Hun-Came ve Vucub-Came, bazı eserlerde ise Jun-Kame ve Wucub-Kame olarak görmek mümkün.
Sırf yapabildiğin için istediğin her şeyi yapmamalısın.
Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları, Silvia Moreno-Garcia, sayfa 22
Peki benim düşüncelerim ne yönde?
Kitapta bir aşinalık var. Bunu hangi kelimelerle tarif edebilirim inanın bilmiyorum fakat yaşanan hikaye aynen çocukken bize anlatılan hikayeler gibi. Kitabı betimlerken peri masalına benzetilmesi belki de bu yüzdendir. Yazar da kitabı ona çocukken hikayeler anlatan büyükannelerine ithaf ediyor.
Yazarın hikaye anlatıcılığı etkileyici ama iyileştirilebilir bir şeyler yok değil. Mekanları tasvir ederken orada, Meksika’da dolaşıyormuş gibi hissettim. Kitap boyunca sanki kitap okumuyor, film izliyordum. Diğer yandan Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları, bu yazardan okuduğum ilk kitap olduğu için kendi eserleri arasında kıyas yapamam ama Akhilleus’un Şarkısı’nı okuduysanız ona karşın bu kitapta olayların daha hızlı yaşandığını söyleyebilirim. Sorunlar çok hızlı çözülüyor, bölümler arası geçiş çok hızlı. Okumak için hızlı akan kitap önerisi arayan varsa öneririm. Ayrıca iyi bir mitoloji okuyucuysanız bu kitap sadece Maya mitolojisine değindiği için de kitabı okumak isteyebilirsiniz.
Casiopea’ya bayıldım. Ceza almak uğruna kuzenine baş kaldırmaktan çekinmemesi, dünyanın yaşadığı ile sınırlı olmadığını bilen ve tüm hayali özgür bir kadın olarak merak ettiği dünyayı keşfetmek olan bu güçlü karakter, çok güzel yazılmış.
Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları
Hun-kamé ise Casiopea’nın tasvir ettiği kadarıyla o kadar dikkat çekici ki kardeşinin ondan aldıklarına rağmen göz alıcı görünüyor. Karakterin gelişimi ise kitapta bölüm bölüm değişiyor ve kitabın sonlarına doğru adeta bir peri masalından fırlamış prense dönüyor (bölüm 30 deyip susuyorum). Bu iyileşme ise klişe aşk romanlarındaki kötü adamın aşık olup iyi birine dönüşmesi gibi değil, Hun-kamé gülmeyi öğreniyor. (fazlası spoiler olur artık) Casiopea ve Hun-kamé arasındaki kimya muhteşemdi, favori kitap çiftlerim listesinde kendilerine sağlam bir yer buldular.
Martin ise hepimizin hayatına elbet bir kere çeşitli yakınlık dereceleri ile girmiş, yetersiz olduğu için güçlü olanı ezmeye çalışan o tipik karakterlerden biriydi. Kendi başına düşünemediği için de kukla olmaktan ileriye gidemedi maalesef.
Sonu kitapta en beğenmediğim yer oldu. Şu sıralar okuduğum kitapların sonundan pek memnun kalmadığımı fark edip, bu kitabın ardından sorunun bende olup olmadığını sorgular gibi oldum fakat kitabı okuyan insanların kitap hakkındaki yorumlarını okuyunca genellikle kimsenin o sonu beğenmediğini gördüm. Bana sorarsanız devamı gelmeli ve biz bu hikayeyi daha fazla okumalıyız fakat yazar benim gibi düşünmüyor. Goodreads hesabında kitabın devamı olmayacağını belirtmiş. Özetle farklı mitolojik ögeler görmek, tarihte bir tur atmak istiyorsanız bu kitabı kapın ve Casiopea ve Hun-kamé’nin yolculuğuna tanıklık edin.
Yeşimin ve Gölgenin Tanrıları
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Sabah kalktım, bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım, derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü. Sabah kalktım, bugün yine çok geç kaldım. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım, derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü.
Sabah kalktım, bugün yine çok geç kaldım. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım, derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Sabah kalktım, bugün yine çok geç kaldım. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım, derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Ama fakat. Ancak ve ancak. Lakin ya da veya. Ve çünkü.
Yazıyı burada paylaş:
Yazdığınız yazıyla kitap ilgimi çekmedi desem yalan olur, bugüne kadar Yunan mitolojisine ilgisi olan biri olarak Maya mitolojisini de merak ettim açıkçası.. Ana karakterler arasındaki kimyayı okuyarak görmek isterim… İlk kitap incelemeniz fazlasıyla akıcı ve bilgilendirici olmuş. Kaleminize sağlık Sude Hanım. 🙂
Mitolojiye fazlasıyla ilgi duyan ve son zamanlarda mitolojik unsurlar içeren bir kitap arayışında olan birisi olarak yazınız beni çok mutlu etti. Ayrıca klasik Yunan mitlerini bir kenara bırakıp Maya mitolojisi gibi farklı kültürleri de incelediğiniz için ayrıca mutlu oldum. Sude Hanım’ın anlatımının akıcılığıyla da merakım çokca arttı ve kitap okuma listeme eklendi. Yazılarınızın ve diğer içeriklerinizin devamı dileğiyle.