Fantastik türünün bir alt türü olan epik fantastik, her geçen gün bünyesine eklenen yeni yazarlarla birlikte gelişiyor. Birçoğumuzun Tolkien’ın Yüzüklerin Efendisi üçlemesi ile tanıdığı epik fantastiğin; Robert Jordan, Patrick Rothfuss, George R. R. Martin, R. A. Salvatore gibi mühim öncülerini şimdiye kadar tanımayanınız yoktur diye düşünüyoruz. Brandon sanderson
Bu isimler arasında tüm dünyada geniş bir yankı uyandıran ve yarattığı Kozmer evreniyle birbirinden farklı serileri tek bir ortak paydada birleştiren başarılı yazar Brandon Sanderson da yer alıyor. Size bu yazımızda, Brandon Sanderson ve Kozmer Evreni hakkında bazı bilgiler vereceğiz. Keyifli okumalar!
Brandon Sanderson Kimdir?
Brandon Sanderson, 1975 doğumlu, Amerikalı bir fantezi ve bilimkurgu yazarıdır. İlk kitabı Elantris’i yayınlamasının ardından, Robert Jordan’ın ölümüyle birlikte yarım kalan Zaman Çarkı Serisi’nin son üç kitabı üzerinde çalıştı (Fırtına Toplanıyor, Geceyarısı Kuleleri, Işığın Anısı). Elantris ile birlikte temellerini attığı Kozmer Evreni’ni, yarattığı diğer epik fantastik ve bilimkurgu serileriyle birlikte genişletti.
Kozmer Evreni’ne Genel Bir Bakış
Kozmer Evreni’ni, içerisinde birçok galaksinin bulunduğu ve nihayetinde Sanderson’ın yarattığı tüm dünyaları kapsayan geniş bir kozmoloji olarak açıklayabiliriz. Seriler genel olarak herhangi bir sıralamaya göre okunmamakla birlikte, birbirlerini tamamlayıcı özelliğe sahip. Yani perde arkasında Sanderson’ın bize yazdığı her kitabın, evrene dair daha çok bilgi verdiğini söyleyebiliriz.
Evrenin oluşumu, Big Bang teorisine benzer bir açıklamayla gerçekleşiyor. Adonalsium, yani tanrısal bir varlık yahut gücün patlaması sonucunda, güç on altı parçaya ayrılıyor ve on altı varlık bu gücün asıl sahibi oluyor. Varlıklarla birlikte güç de, farklı gezegenlere dağılıyor ve kendi öyküsünü oluşturuyor.
Parçalanan Adonalsium pareleri, gezegenlerdeki büyü sistemlerine ışık tutmakta. Büyü parelerden beslenen ve zaman içerisinde ait olduğu varlığın özelliğine bürünen bir güç. Bu sebepledir ki, her serinin büyü sistemi birbirinden farklı özelliğe sahip. Kitapları okurken, Sanderson’ın elinden çıktığını bilmesek farklı bir yazarın yarattığı farklı bir evren ve büyü sistemini okuduğumuzu düşünebiliriz. Oysa yeni serilerin ve kitapların bazı noktalarda büyü sistemlerinin örtüştüğü, ufak ipuçlarını yakalamayı başaran okurlar tarafından artık bilinen bir gerçek.
Evrenin Boyutları Brandon Sanderson
Kozmer Evreni’nde her şey üç alemde var olmakta: Fiziksel alem, Bilişsel alem ve Ruhani alem.
Fiziksel alem ana hikayenin akışında içerisinde bulunduğumuz ve karakterlerle birlikte deneyimlediğimiz alemdir. Algılanması kolaydır çünkü bizim dünyamıza oldukça benzer. Karakterlerin yaşadığı, kültürlerini oluşturduğu, maddelerin evrenidir.
Bilişsel alem özellikle Fırtınaışığı Arşivi’nde karşımıza çıkan, Roshar’da Shadesmar olarak bilinen alemdir. Fiziksel alemin tam tersi olarak da bilinir. (Fiziksel alemde bulunan okyanusların, bilişsel alemde karaları kapsıyor olması gibi). Dünyalar arası seyahat amacıyla kullanılıyor. Fikirlerin şekillendirilebildiği alem olmasıyla, Platon’un idealar kuramını çağrıştırır.
Ruhani alem hakkında şimdilik çok fazla bir bilgi bilinmemekle birlikte, öbür dünya olarak tarif ettiğimiz aleme benzediğini söyleyebiliriz.
Kozmer Evreni İçindeki Gezegenler
Kozmer içerisinde bilinen on iki tane gezegen bulunmaktadır. Bu gezegenlerden bazıları aynı güneş sistemindeyken, bazıları bağımsız sistemlerde varlığını sürdürmektedir.
Ashyn, Braize, Roshar, First of The Sun, Nalthis, Obrodai, Scadrial, Taldai, Theodony, Vax, Yolen ve Silverlight Gezegenleri olarak Sanderson’ın çeşitli serilerine, kitaplarına ve novellalarına ev sahipliği yapmaktadırlar.
Sanderson kitaplarında, gezegenler arası seyahatin Bilişsel alem aracılığı ile gerçekleştiğine değinmiştik. İşte tam bu noktada, Hoid karakterinden bahsetmek yerinde olacaktır. Hemen hemen Kozmer Evreni’nde geçen her kitapta Sanderson, Hoid karakterine birkaç satır mutlaka ayırmaktadır. Hoid, bir gezgindir. Bilişsel alemi kullanarak galaksiler ve gezegenler arasında gezinmektedir. Hikayenin en can alıcı yerlerinde ortaya çıkarak, kendi usulü ile baş karakterlere yardımda bulunur. Aynı zamanda, farklı büyü sistemlerini kullanabildiği de söylenmektedir.
Evren İçerisinde Bulunan Seriler
Brandon Sanderson, Elantris’le başladığı epik fantastik yolculuğunu en başından bu yana özen ve özveri ile kurguladı. Biz de kısaca bu serilere değinerek, kitaplar hakkında fikir verebileceğimizi düşündük.
Elantris Brandon Sanderson
Kozmer Evreni’ne giriş için en ideal kitap Elantris olabilir. Tek kitaplık bu kurgu, büyü üzerine inşa edilmiş bir imparatorluğun zamanla yozlaşması ele alıyor. Elantris, Tanrılar Şehri ismiyle tasvir ediliyor ve bir zamanlar çok güzel olduğunun altı çiziliyor. Elantrian olarak bilinen büyü yeteneğine sahip kimseler, insanlık adına sürekli yardım ve iyiliklerde bulunuyor. Fakat bir süre sonra her şey yerle yeksan oluyor. İmparatorluk kurumaya, insanlık ardı arkası gelmeyen felaketlerle sarsılmaya başlıyor. Elantrianlar bilinmeyen bir sebepten ötürü büyüleyici özelliklerini kaybediyor. Sonra insanlar isyanlar çıkarıyor ve büyük bir yıkımın eşiğine geliniyor.
Sissoylu Serisi Brandon Sanderson
Sissoylu Serisi’ni esasen ikiye ayırabiliriz çünkü ilk üçleme, tarih olarak daha eski bir döneme dayanıyor. Scadrial gezegeninde geçen bu kurguda, uzun yıllar boyunca Lord Hükümdar adı verilen kişi tarafından yönetilen Luthadel şehrinin nasıl yaşanamaz hale geldiğini görerek dünyaya adımımızı atıyoruz. Lord Hükümdar’a karşı yapılan bütün isyan girişimleri yıllar boyunca sonuçsuz kalıyor. Halkın büyük bir kesimi korkunç şartlar altında yaşıyor ve artık umutlar tükenmek üzere olduğu anda işin içine Kelsier dahil oluyor.
Sissoylu denilen ve allomantik metalleri büyü yöntemi ile kullanabilen yetenekli kişilerden biri olan Kelsier, İmparator’u devirmek üzere büyük bir plan yapıyor. Elbette bu planın kusursuz işlemesi için, yetenekli bir ekibe ihtiyacı var. Sissoylu Serisi’nin ilk üçlemesi sırası ile şu şekilde: Son İmparatorluk, Kuşatma ve Çağların Kahramanı.
Serinin kalan kısmında, bir önceki serüvenin ardından uzun bir sürenin geçtiğine tanık oluyoruz. Sanderson, epik fantastikte usta olduğu kadar bilimkurgu alanında da ne kadar iyi olduğunu kanıtlarcasına, seriye teknolojiyi de yedirmeyi başarıyor. Serinin devam kitaplarının sıralaması ise şu şekilde: Kanun Alaşımı, Benliğin Gölgeleri, Matem Bantları
Fırtınaışığı Arşivi Serisi
Fırtınaışığı Arşivi Serisi, bize göre Kozmer Evreni’nin okunması nispeten daha zor ama en etkileyici serisi. Her bir kitabının sayfa sayısı bini bulan seri, oldukça uzun soluklu olarak tasarlanmış. Sanderson, on kitap olacağını duyurduğu Fırtınaışığı Arşivi’nin güncel olarak dört kitabını yazmış bulunmakta.
Özetle, ilk kitap olan Kralların Yolu’nda, bin yıllar önce yaşamış Parlayan Şövalyelerden bahsediliyor. Tasvir edilen şövalyeler, büyü sistemini kullanabilen savaşçı kimseler. Kaynağı bilinmeyen, kötü yaratıklar olarak kabul edilen Yokelçiler ile insanlığı kurtarmak üzere savaşıyorlar. Bu savaşın asla sonu gelmiyor ve şövalyelerin bir süre sonra yeminlerini bozarak, insanlara ihanet ettikleri söyleniyor.
Bin yıl sonra, Roshar gezegeninde savaş tekrar alevlenmiş oluyor. Fakat bu kez savaş, insanlar ve parshendiler arasında gerçekleşiyor. Parshendiler, özgür bir ırk. Haklarında yalnızca derilerinin kitin tabakası ile kaplı olduğu ve sadece kendilerinin anlayabileceği bir dille iletişim kurdukları biliniyor.
Fırtınaışığı Arşivi Serisi, Sanderson’a başlamak için ideal bir seri diyemeyiz fakat kesinlikle okumanızı öneririz. Serinin dördüncü kitabı olan Savaş Ritmi henüz Akılçelen Kitaplar tarafından basılmadı. Fakat yakın zamanda geleceğine dair duyuru yapıldı. Seri sıralaması şu şekilde: Kralların Yolu, Parlayan Sözler, Oathbringer, Savaş Ritmi
Savaşkıran Brandon Sanderson
Tıpkı Elantris gibi, Savaşkıran da tek kitap olarak yazıldı. Kitapta, Hallandren ve Idris adı verilen, birbirine düşman iki krallık bulunuyor. Hallandren Tanrı Kral tarafından yönetilirken, Idris kraliyet soyundan gelenler tarafından yönetilen bir krallık. Yıllar önce yapılan bir anlaşmaya göre, Idris kralının kızı yirmi iki yaşına geldiğinde Tanrı Kral’la evlenmek zorunda. Eğer anlaşma bozulursa, savaş kaçınılmaz. İşte bu noktadan sonra, her şey hiç düşünmediğimiz bir yöne doğru evrilmeye başlıyor. Sanderson, bu olayla epik fantastikteki becerisini adeta bize tekrar kanıtlıyor. Bu dünyada büyü sistemi renkler ve nefeslerle ifade ediliyor, okuması ise bir o kadar zevkli.
Sınırsız Arcanum Brandon Sanderson
Kozmer içerisinde geçen bir kısa hikâye koleksiyonu olan Sınırsız Arcanum’da; Fırtınaışığı Arşivi Serisi’nin ikinci ve üçüncü kitapları arasında okunması gereken novella Edgedancer, Sissoylu’nun ilk üçlemesinin ardında geçmekte olan bir gizli hikâye, Elantris’in öncesini ve sonrasını aydınlatan novellalar, Kozmer Evreni’nde daha önce hiç bahsedilmemiş gezegenlere dair kısa hikayeler ve çeşitli açıklamalar da bulunduğu biliniyor.
Kısacası bu kitap için Sanderson’ın sıkı takipçilerine yaptığı dev bir jest diyebiliriz. Gerçi Sanderson, kitap yazma hızı bir yana, okuyucularına verdiği önemi kendi sitesinde sürekli olarak yazım durumunu güncellemesi ile de gösteriyor. Özellikle çok yavaş olduğu bilinen bazı epik fantastik yazarların yanında Sanderson, adeta biz okurlar için bir nimet.
Orijinal ismi Arcanum Unbounded olan bu kitap yakın zamana Akılçelen Yayınları etiketiyle raflardaki yerini aldı.
Brandon Sanderson’ın Kozmer Evreni’ni elimizden geldiğince anlayabileceğiniz ve sade bir dille size tanıtmaya çalıştık. Umuyoruz ki, yazımız Sanderson ile hiç tanışmamış, yahut tanışmış ancak en genel haliyle evreni tanımak isteyen okurlara faydalı olur. İyi günler!
Kapak görselinde kullandığımız çalışma artofkatiepayne tarafından çizilmiştir.
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Yazıyı burada paylaş:
