Yazar dosyalarının bu yazısında geçtiğimiz haziran ayında dördüncü romanıyla 2022 Women’s Prize For Fiction ödülünü eve götürmeyi başaran Ruth Ozeki’yi konu alıyoruz. Biz her ne kadar onu yazar kimliği ile tanısak da Ruth Ozeki aslında bir yazardan çok daha fazlası.
Ruth Ozeki Kimdir?
Yazar, 12 Mart 1956’da New Haven, Connecticut’da doğdu. Ozeki’nin annesi de babası da dilbilimciydi. Hatta babası Amerikan dilbilimi konusunda oldukça tanınır ve önemli biriydi. Ruth Ozeki 1980 yılında Smith College’dan BA derecesiyle mezun oldu. İngilizce ve Asya Çalışmaları alanında yüksek lisans yaptı. Mezun olduktan sonra Nara Üniversitesi’nde yüksek lisans çalışması yapmak üzere Japon Eğitim Bakanlığı Bursu aldı.
Ruth Ozeki kariyerine akademisyen olarak başladı. 1982 ve 1985 yılları arasında Kyoto Sangyo Üniversitesi’nin İngilizce bölümünde ders verdi. Yine aynı yıl, Japonya’nın Kyoto şehrinde bir İngilizce dil okulu kurdu. Daha sonrasında ise eski erkek arkadaşı yüzünden büyük bir kariyer değişikliğine gitti.1 Ozeki 1985 yılında New York’a taşındı ve Mutant Hunt ve Robot Holocaus gibi düşük bütçeli korku filmleri için sanat yönetmeni2 ve yapım tasarımcısı olarak çalışmaya başladı. 1988’de, 32 yaşındayken, Japon televizyon kanalı Telecom Staff için belgesel tarzı programları koordine etmeye, üretmeye ve yönetmeye başladı. Bu süre zarfında, See the World by Train’in bölümlerini yönetti ve Fishing With John adlı belgesel türünde bir mini dizinin pilot bölümünün ortak yapımcılığını yaptı.
başlık
Ozeki’nin sanatçı Marina Zurkow ile birlikte yaptığı ilk filmi Body of Correspondence, San Francisco Film Festivali’nde ödül kazandı. Yazarın ikinci filmi Halving the Bones ise Ozeki’nin büyükannesinin kalıntılarını Japonya’dan eve getirirken yaptığı yolculuğun otobiyografik hikâyesini anlatıyor. Film, Sundance Film Festivali’nde Büyük Jüri Ödülü’ne aday gösterildi ve Museum of Modern Art, Montreal Dünya Film Festivali ve Margaret Mead Film Festivali gibi önemli festivallerde gösterildi.
1: Yazar her ne kadar o dönemde akademisyenliği bırakmış olsa da şu an Smith College İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde Grace Jarcho Ross 1933 Beşeri Bilimler Profesörü olarak görev alıyor.
2: Yazar bu anı şöyle anlatıyor: “Eski erkek arkadaşımla birlikte bir film setinde çalışmaya başlamıştım. Film ekibi çekimlere başlamadan bir hafta önce işe bir sanat yönetmeni almayı unuttuklarını fark etti. Etrafta hiçbir iş yapmayan ben, birden filmin sanat yönetmeni oldum.”
Ozeki’nin Yazarlık Kariyeri
Ozeki’nin Japon televizyonundaki çalışmasına dayanan ilk romanı My Year of Meats, 1998 yılında yayımlandı. Kitap, birbirine zıt dünyalarda yaşayan ve hayatları bir yemek programı ile birbirine bağlanan iki kadının hikâyesini anlatıyor. Yazarın bu kitabı 1998 Kiriyama Ödülü ve 1998 Imus/Barnes & Noble Amerikan Kitap Ödülü’ne layık görüldü.
İkinci romanı All Over Creation, Idaho’da patates yetiştiren bir aileye ve GDO’ların kullanımına karşı çıkan aktivist bir grubuna odaklanıyor. Yazar Michael Pollan, All Over Creation’ı “İçinde yaşadığımızı fark etmediğimiz bir dünya hakkında zekice yazılmış, çekici bir roman.” olarak nitelendiriyor. All Over Creation, 2003 WILLA Çağdaş Kurgu Edebiyat Ödülü’nü ve Before Columbus’tan 2004 Amerikan Kitap Ödülü’nü aldı.
Ozeki’nin 2013 yılında yayımlanan romanı Benim Balığım Yaşayacak yazarın dilimize çevrilmiş ilk ve tek kitabı. Kitap, Japon depremi ve tsunamisinin ardından, Kanada’nın Kuzeybatı Pasifik kıyısında karaya vuran, Tokyo’daki sorunlu bir kız öğrenci tarafından yazılmış gizemli bir günlüğün hikayesini anlatıyor. Günlük, kızın kaderini keşfetmeye takıntılı hale gelen Ruth adında bir romancı tarafından keşfediliyor. Kitap 2015 yılında kurulan Yasnaya Polyana Edebiyat Ödülü’nü ilk kazanan eser oldu ve 21. yüzyılın en iyi yabancı romanı ilan edildi. Ayrıca hem ulusal hem de uluslararası birçok ödül aldı. Benim Balığım Yaşayacak otuzdan fazla dile çevrildi.
Yazarın kurgu dışı ilk eseri The Face: A Time Code ise 2016 yılında yayımlandı. Ozeki, bu kitapta aynadaki yansımasını incelerken yaptığı üç saatlik deneydeki gözlemlerini anlatıyor. Bu kitap Restless Books’un çığır açan dizisi The Face’in bir parçası olarak yayımlandı. Ozeki, dördüncü romanı The Book of Form and Emptiness’i 2021 yılında yayımladı. Kitap, babasını on dört yaşında kaybeden Benny’nin evindeki eşyaların seslerini duymaya başlamasını ve daha sonrasında yaşadıklarını anlatıyor. Ruth Ozeki bu kitapla 2022 Women’s Prize for Fiction’ı kazandı. Kitap dilimize İthaki Yayınları tarafından çevrilecek.
Yazarlıktan Rahipliğe ruth ozeki
Bir Budist olan, Ozeki 2010 yılında Soto Zen Budist rahibi olarak atandı. Çin ve Japonya’da çokça rağbet gören Zen Budizm’i, meditasyona özel bir vurgu yapıyor. Zen diğer Budizm modellerine kıyasla yazmalara daha az önem atfediyor ve gerçeğe doğrudan ruhani atılımlarla ulaşılacağını vurguluyor. Soto ise Japon Budizm’indeki üç geleneksel Zen mezhebinin en büyüğüdür.
Ruth Ozeki şu anda Zoketsu Norman Fischer’ın 2000 yılında kurduğu Everyday Zen Vakfında görev alıyor. Yazar, Zen Budizmi ile ilgili konuşmalar yapıyor ve öğretiler veriyor. Ozeki bunlara ek olarak vakfın web sitesinin editörlüğünü de yapıyor.
Yazım Stili ve Karakteristikleri
Ruth Ozeki ilk kitabı yayımlanmadan önce hem akademisyen olarak çalıştı hem de film ve televizyon sektöründe iş yaptı. Kitaplarında bu işlerin izlerini görmek mümkün. Kullandığı dilin inceliklerini bilmesi ve betimlemelerinin oldukça canlı olması bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Ayrıca kitaplarını yazarken hiçbir zaman kendi kimliğinden uzaklaşmamaya da özen gösterdi. Hatta ilk kitabı yayımlandıktan sonra aile geçmişini daha iyi yansıttığını düşündüğü için eski soyadı Lounsbury’yi Ozeki olarak değiştirdi. Edebiyatı bir ayna olarak gören Ozeki, kitaplarını yazarken hep yaşadıklarından ilham aldı. Mesela son romanı The Book of Form and Emptiness’i ebeveynlerinin ölümünden sonra yazdı. Hatta kitaptaki “konuşan eşyalar” konseptini bulurken de kendi inancından yararlandı.3
3: Japon Budistler eşyaların kendi auraları olduğuna inanır. Ayrıca yazar, Japonya’da kırılan eşyaların asla çöpe atılmadığını, bunun yerine eşyaların tapınaklara götürüldüğünü söylüyor.
:quality(70):focal(3430x1390:3440x1400)/cloudfront-eu-central-1.images.arcpublishing.com/thenational/7H7ACXKEIHKBJ7EQLLZEDYHSVM.jpg)
Ruth Ozeki’yi günümüz yazarlarından ayıran en önemli özelliklerden bir diğeri de teknoloji, bilim, çevre sorunları, felsefe gibi kavramları romanlarına entegre ediş biçimi. 2013 Man Booker Ödülü için kısa listeye girmeyi başaran kitabı Benim Balığım Yaşayacak, bu durumun en güzel örneklerinden biriydi. 1990’lara gelindiğinde ABD’de yaşayan Asyalı yazarlar göç ve asimilasyon başlıkları hakkında yüzlerce kitap yazmıştı. Fakat Ozeki Benim Balığım Yaşayacak’ta bu konuya yeni bir bakış açısı getirmeyi başardı. Yazar kitapta göçmenlerin ülkelerine geri döndüklerinde yaşadıkları asimilasyonu anlatıyor.
Son olarak bir de Ozeki’nin yazarlık anlayışına bakalım. Ruth Ozeki her yıl kitap yazan, ya da yaptıklarıyla sık sık gündeme gelen biri değil. Bu da yazarın kendi tercihi elbette. Kendi ününün kitaplarının önüne geçmesini hiç istemediğini belirten Ozeki, belli aralıklarla inzivaya çekiliyor. Yazarın uzun aralıklarla kitap yazmasının ardındaki gerçek de bu.
Yazının sonuna geldik. Bizce Ruth Ozeki; içten kişiliği, risk almak ve yeni şeyler denemek konusundaki cesareti ile örnek alınması gereken bir yazar. Ozeki ve son kitabı hakkında neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda belirtmeyi unutmayın!
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Sabah kalktım. Bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Sabah kalktım. Bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. ruth ozeki. Ama fakat lakin ve çünkü. Fakat ve ama. Ancak ve ancak. Ama fakat lakin ve çünkü. Fakat ve ama. Ancak ve ancak.
ruth ozeki
Sabah kalktım. Bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım. Derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Sabah kalktım. Bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım. Derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Sabah kalktım. Bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım. Derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak. Sabah kalktım. Bugün yine çok geç kaldım. Saçımı yaptım. Güneş parlak harika. Dışarı çıktım. Arkadaşlar beni bekler. Bugün okul yok. Bir şeyler bulmam lazım. Derdim tasam yok. Sokaklarda dolaşmak.
Ama fakat. Lakin çünkü ve ancak. Ya da veya mademki ki de ile. Çünkü ve ama ancak fakat ve lakin. Ama fakat. Lakin çünkü ve ancak. Ya da veya mademki ki de ile. Çünkü ve ama ancak fakat ve lakin. Ama fakat. Lakin çünkü ve ancak. Ya da veya mademki ki de ile. Çünkü ve ama ancak fakat ve lakin. Ama fakat. Lakin çünkü ve ancak. Ya da veya mademki ki de ile. Çünkü ve ama ancak fakat ve lakin.
Yazıyı burada paylaş:
