2020’nin En İyi ve En Kötü Kapak Tasarımları

Herkese selamlar! İyisiyle kötüsüyle uzun bir yıl geçirdik. Bu süre zarfında çoğumuz evlerimizdeydik ve kendimizi kitaplara verdik. Biz evlerimizde olsak bile yayınevleri bizler için çalışmaya ve biz okuyucularını bambaşka dünyalarla tanıştırmaya devam etti. Haliyle de yıl içerisinde yüzlerce kapak gördük. Göreceli olsa da, sizin için en iyi ve en kötülerin bulunduğu bir liste hazırladık. Gelin beraber göz atalım.

Seçilmiş Olanlar | Veronica Roth

Bizim bu yıl favori kapaklarımızdan biri kesinlikle Yabancı Yayınları’ndan çıkan Seçilmiş Olanlar kitabına ait. Öncelikle en büyük övgü kapağın tasarımcısı Jim Tierney’e gidiyor. Tasarladığı sade ama akılda kalıcı bu kapakla biz okurların kalbini fazlasıyla kazandı. Yabancı Yayınları ise bu güzel tasarımın hem dış kapak hem de iç kapağa uyarlanması konusunda çok iyi bir iş çıkarmış. Orijinal kapak zaten renklerin uyumundan yazı tipine kadar adeta görsel bir şölen olduğundan bunu Türkçe edisyonunda da korumayı başarmışlar.

Lanetli Kral | Holly Black

Bizdeki kapak, ilk bakışta orijinal kapakla ne kadar benzer dursa da dikkatle incelendiğinde ikisinin birbirinden ne kadar farklı olduğunu anlayabilirsiniz. Orijinal kapak oldukça düzenliyken bu düzen solda gördüğünüz kapakta mevcut değil. Bizdeki kapaktaki detaylar, orijinal kapaktaki kadar özenli yerleştirilmemiş. Örneğin, orijinal kapaktaki su sıçrama detayı kapağa göre ayarlanmışken bizdekinde direkt stoktan bir görsel yapıştırılmış gibi görünüyor. Soldaki kapakta gördüğünüz taç, kitapta anlatılanları hiç yansıtmıyor. Pek göze hitap ettiğini de söyleyemeyiz. Öte yandan kitabın ismi için kullanılan yazı tipi, orijinal kapaktaki ile aynı olmasına rağmen bizim kapaktaki diğer elementlerle bir araya geldiğinde oldukça ucuz bir görüntü ortaya çıkmış. Ayrıca her iki tasarımdaki renk seçimini de pek beğenmedik. Sadece, orijinal kapağın tasarımcı daha koyu bir yeşil kullandığı için bu, bizdeki kadar gözü rahatsız etmiyor. Goodreads simgesinin konumuna değinmeden de rahat edemeyeceğiz. Neredeyse kapağın ortasına yerleştirilmiş ve bu bizi rahatsız etti. Anlayacağınız Lanetli Kral bu yılın en kötü kitap kapakları kategorisinden hepimize göz kırpıyor.

Hekate’nin Kızları | Ekin S. Koch

Bu yılın favori kapaklarından birine daha merhaba diyelim lütfen. Genelde facia kapaklarla çıkaran Ephesus Yayınları bu yıl Hekate’nin Kızları ile inanılmaz bir çıkış yaptı. Kitap kapaklarını hep göze hitap etmesi ile değerlendiriyoruz, fakat en önemli unsur aslında kapak ile içerik uyumu. Bizce yıl içinde hem kapak-içerik uyumu hem de göze hitabet açısından en başarılı kapaklardan biri Hekate’nin Kızları oldu. İçerik-kapak uyumunu bir kenara koyup görselliğe gelecek olursak tek kelime ile bayıldım. Kırmızı ve sarı yanlış kullanıldığında gözü yorabilecek, hatta çoğu zaman itici gelebilecek bir ikili. Fakat bu kapakta bahsettiğim iki rengin öyle güzel tonları kullanılmış ki en ufak bir rahatsızlık vermiyor. Çizimler ve illüstrasyonların başarısını da es geçmemek lazım. Her şey o kadar güzel ki ne eksiği var ne fazlası. Kısacası Hekate’nin Kızları, en iyiler listemizde yükselenler arasında yerini aldı.

Yeşilin Kızı Anne Serisi | L. M. Montgomery kapak kapak

Anne of Green Gables, bizdeki çevirisiyle Yeşilin Kızı Anne, oldukça eski ve ülkemiz dışında epey bilinen bir seri. Ülkemizdeki yayınevleri serinin basımına, ortada hiçbir sebep yokken, aniden bu sene başladı ve ellerindeki bütün kitapları bir yana bırakıp “Yeşilin Kızı Anne serisini kim daha önce basacak” yarışına girdiler. Bu sebeple de ülkemizde 2020’nin en çok konuşulan serilerinden biri Yeşilin Kızı Anne oldu. Bizce kapak konusunda çoğu yayınevi çok başarısızdı, ama en başarısız olanı sorarsanız Ephesus Yayınları diyebiliriz. Ephesus, şu ana kadar serinin beş kitabını bastı ve altıncı da yolda. İnanır mısınız, bir tanesi bile göze hitap etmiyor. Kapaklar çok karışık, çok fazla detay var. İki farklı yazı tipi kullanımına değinmiyoruz bile. İnsan anlam veremiyor. Biz özellikle dördüncü kitabı seçtik, çünkü hepimizin ortak bir fikri var: Bu nasıl bir shop yahu?!

Akhilles’un Şarkısı | Madeline Miller kapak kapak

Evet, gelelim bizim için yılın önemli kitaplarından olan Akhilleus’un Şarkısı’na. Yine içerik-kapak uyumu konusunda en başarılı bulduğumuz kapaklardan birisiydi. Kapağa baktığınızda bile kitabın hissettireceği duyguları az çok anlayabiliyorsunuz ve okuduktan sonra bu daha da anlamlı geliyor. Kapağı genel hatlarıyla çok beğendik. Fakat bizi rahatsız eden ufak bir unsur oldu, o da “Akhilleus’un” kelimesi yazılırken ek kısmının isme göre ufak yazılmasıydı. Bunun dışında her yönü ile 2020’nin en güzel kapaklarından birisi diyebiliriz. Özellikle renk seçimleri ve miğfer üzerindeki eskitme çizik detayları çok zekice düşünülmüş. Tasarımcının ellerine sağlık diyemeden geçemiyoruz.

Kül Krallığı | Sarah J. Maas kapak

Yine üzülerek kötü bir kapak paylaşıyoruz sizlerle. Bu serinin kapakları ilk kitabından beri dikkat çekmesine ve devamlı eleştiri yağmuruna tutulmasına rağmen yayınevi asla dikkate almıyor, bildiğini yapmaya devam ediyor. Orijinal kapaklarda arka plan beyaz olmasına rağmen DEX Yayınları parlayan, neon renkleri kullanıyor ve kapak oldukça göz yorucu hale geliyor. Hem orijinal kapakta hem de bu versiyonda insan figürü ile yazıların üst üste binmesinin de pek iç açıcı olduğu söylenemez. Son olarak, Goodreads simgesinin yeri ve büyüklüğü bizi yine düşündürdü.

Kalabalıkta Yüzler | Valeria Luiselli

Biraz da minimal kapaklardan bahsedelim. Genelde cafcaflı ve renkli kapaklar görmeye alışkınız ve çoğumuzun dikkatini o tür kapaklar çekiyor. Fakat minimal kapaklar da oldukça çarpıcı olabiliyor. Kalabalıkta Yüzler, bizce tam olarak böyle bir kapağa sahip. Baktığınızda gözü yoracak hiçbir şey yok. Saf, temiz ve sade. İnsanın ruhunu dinlendiren ve baktıkça okumaya davet eden bir kapak. Sınırlı sayıda renk ve obje ile güzel bir kapak tasarımı nasıl ortaya çıkar sorusunun cevabı. Orijinal kapakla karşılaştırdığımızda da bizimkinin çok daha güzel olduğunu söylemeden geçmek istemiyoruz. Bu güzel işe imzasını atan Nazlım Dumlu’yu da tebrik ediyoruz.

On İki Ev Serisi | Sharon Shinn

Bahsetmek istediğimiz bir diğer kapak ise On İki Ev serisinden bir kitaba ait. Artemis Yayınları, eskiden çok kaliteli kapaklar basardı ve çok revaçta olan bir yayıneviydi. 2015-2016 yıllarında kitap okuyan genç kitlenin göz bebeğiydi, fakat ne olduysa bir anda kapak kalitesi bozuldu. Bu bozulma 2020 yılında da devam etmiş gibi gözüküyor. Mistik ve Gezgin’in kapağını gördüğümüzde aklımıza çocuk yaşta yaptığımız photoshop çalışmaları geldi. Bize öyle geliyor ki baskıya girmeden önce kapağı kimse kontrol etmemiş. Şayet bir kişi dahi kontrol etseydi bu kapağın baskıya hazır olmadığı anlaşılırdı.

Bütün Günlerin Akşamı | Jenny Erpenbeck

Bütün Günlerin Akşamı için arka kapak yazısı ”Küçük tesadüflerle başka zamanlara, başka mekânlara sürüklenen, bir yanıyla hep aynı ama aslında farklı yaşanan tek bir hayatın yolculuğu. Bir ömür seyri. Çünkü bir kez başlayan bir hayat için günün sonu hep akşam ve orada ölüm var.” diyor. Bu yazıyı okuduktan sonra ise kapak bize çok daha anlamlı geldi. Dimdik başladığımız hayatımızın günden güne nasıl eriyip gittiğini ve bir anda son bulduğunu anlatan etkileyici bir tasarım. Adeta ”bak böyle başladın hayata ve sona yaklaşıyorsun” diye haykırıyor. Bu haykırışı anlatırken ise yalnızca kibrit gibi bir nesneyi kullanmak kesinlikle yaratıcı bir düşünce ürünü. Kullanılan yazı tipi, rengi, arka plan ile uyumu ve ”roman” yazısındaki ufak dokunuşa kadar her şey harika olmuş. Sonuç olarak ne kadar sade dursa da, bu yılın en çarpıcı kapaklarından olmayı başarmış olduğunu gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz.

Düşler Evi | Brenda Joyce kapak

2020 listemize kötü bulduğumuz kapaklardan biri ile veda ediyoruz. Liste sonu için seçtiğimiz kitap ise Pegasus Yayınları’ndan çıkan Düşler Evi oldu. Aslında arka planda kullanılan malikane çizimi ile renklerin uyumu oldukça güzel. Fakat bu kadar güzel bir arka planın üzerine yerleştirilen kadın figürünün çizim yerine fotoğraf olması büyük bir hata olmuş. Sol üst köşede kullanılan ağaç yaprakları ile kapağın altı kısmında bulunan mor çiçekler kapağı oldukça kalabalıklaştırmış. Bu unsurlardan sadece birinin kullanılması çok daha iyi bir sonuç alınmasını sağlayabilirdi. Geniş bir renk çeşitliliğine sahip olmasına rağmen kapakta kullanılan iki renk de bizi yoran diğer bir konu oldu. Beyaz renk yine bir miktar kabul edilebilir, fakat yazarın adı için kullanılan sarı renk bütün bu karmaşanın ortasına bomba gibi düşmüş. Sonuç olarak ekibimizden geçer not alamayan bir kapak oldu Düşler Evi.

Bonus | Artemis Fowl Serisi | Eoin Colfer

Editörümüz Ece Emre’nin isteği üzerine listede bonus olarak Artemis Yayınları’ndan çıkan Artemis Fowl serisi kapaklarından da bahsetmek istedik. Ne yazık ki karşımızda “yorum yapmaya gerek yok, görüyorsunuz” diyebileceğimiz bir kapak var. Bu seri için tasarlanmış onlarca kapak varken ve Penguin‘in orijinal tasarımları da çok güzelken Artemis neden böyle bir kapak ile baskıya girmiş, anlam veremedik. Dikkatli bakarsanız orijinal kapaklara benzeme isteği olduğunu, fakat isteklerine çok ters bir çalışma ortaya çıktığını görebilirsiniz. Arka planın aşırı karmaşık ve göz yorucu olduğunu belirtmek istiyoruz. Serinin kısaltması olan AF’nin yanına bir de Artemis Fowl adının eklenmesi de pek iyi olmuş denemez. Bunun dışında yazı renkleri için çeşitlilik oluşturmaya çalışmışlar fakat üç, hatta neredeyse dört rengin kullanımı oldukça göz yorucu olmuş. Yani anlayacağınız bu kapağı gördükten sonra sevgili editörümüz Ece ve canım yayın yönetmenimiz Selin’in gözüne uyku girmedi. Umarız ki sizin de uykularınız bölünmez…

Bizim En İyi ve En Kötü Kapaklar listemiz 2020 yılı için böyle oldu. Katıldığınız ve katılmadığınız kapakları, hatta listede unuttuğumuzu düşündüğünüz kitapları bizimle paylaşmayı unutmayın. Umarız ki 2021’de daha fazla iyi kapak ve çok daha az kötü kapak görürüz. Bir sonraki yazıya kadar kendinize iyi bakın, kitapla kalın!

Kapak tasarımı için Eylül Bilge’ye teşekkür ederiz. Kendisinin içeriklerine ulaşmak için buraya tıklayınız.

Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:

Yazıyı burada paylaş: