Modern klasiğin babası diyebileceğimiz, bu alanda en çok adını duyuran yazarlardan biri: Stefan Zweig. Klasiklere başlayanlara ilk önerilen ve çok satan; hatta Birleşmiş Milletler’e göre eserleri başka dillere en çok çevrilen yazar. Peki neden ismini bu kadar sık duyuyoruz ya da neden hep çok okunanlar arasında? Gelin, kısa bir özet geçelim.
Yahudi kökenli olan Zweig’ın bu kadar çok okunmasının en büyük sebeplerinden biri, telif haklarının kalkması nedeniyle birçok yayınevinin kitaplarını satışa sunması. Yani girdiğiniz herhangi bir kitapçıda, herhangi bir yayınevinden bir Zweig eseri görmeniz çok muhtemel. Bunun yanında trajedi dolu bir hayatının olması ona oldukça duygu dolu eserler yazdırmış. Zaten yazarın bu kadar ünlenmesinin sebeplerinden biri de olaylardan ziyade, bireyin iç dünyasını ve karakterin duygularını okuyucuya müthiş bir şekilde aktarması. Ve tabii ki her yazar gibi, hayata ve yaşadığı döneme karşı düşüncelerini kitaplarının arasına serpiştirmiş. Yani okuduğunuz her kitapla birlikte onu tanımaya ve düşüncelerini anlamaya bir adım daha yaklaşmış olursunuz.
Stefan Zweig Okumaya Nereden Başlamalı?
Stefan Zweig’ın diline ve yazım tarzına alışmak adına kısa kitaplarıyla başlamak doğru bir tercih olur. Üstelik bu kitaplar klasik olarak adlandırılmasına rağmen okunması kolay ve okuyucuyu yormayan eser. Bu yüzden klasiklere başlama konusunda Stefan Zweig güzel seçim. “Okumaya başlayalım başlamasına, ama hangi eseriyle?” diyorsanız da, gelin kitapları birlikte inceleyelim.
1. Satranç
Stefan Zweig denince akla ilk gelen kitabı Satranç oluyor. Fakat bu kitaba gelen övgülerin de içi boş değil. Çünkü Satranç yazara başlamak için gerçekten de en doğru tercihlerden biri. Yazarı okumaya bu kitabıyla başlayıp yazarı sevmeyen kimseye rastlamadım açıkçası. Eserde satranç oyununun bir insanın hayatını ne kadar etkileyebileceğini okuyoruz. Kitabın anlatıcılığını üstlenen Dr. B, Nazi Almanya’sının bir kurbanı. Karakterin yaşadıklarını atlatabilmesinin tek sebebi ise şans eseri bulduğu bir satranç kitabı. Bir gemide geçen bu kitapta bir satranç turnuvasına konuk oluyor ve Dr. B’nin Nazi Almanya’sı döneminde yaşadıklarını öğreniyoruz.
Yazar psikolojik tahlilleriyle bu oyunun getirdiği zeka ve ustalığı harmanlayarak muhteşem bir eser ortaya çıkarmış. Satranç oyunu hiç bu kadar keyifli olmamıştı.
2. Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu
“Sana, beni hiç tanımamış olan sana.” Kitabı okumamış olanların bile bildiği bu alıntı aslında bu kitabı okumak için bile başlı başına bir sebep. Şahsen ben bu kitabı kaç kere okuduğumu unuttum artık. Zira bir kere okunmayla yetinilmeyecek bir kitap. Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu, tamamı uzun bir mektuptan oluşan bir eser. Fakat kitabı okurken bir süre sonra okuduğunuzun bir mektup olduğunu unutuyorsunuz. Eserde uzun süredir bir adama aşık olan bir kadının hislerini okuyoruz. Kitap bazıları tarafından platonik bir aşkın itirafı bazıları tarafından ise takıntılı bir kadının itirafı olarak adlandırılıyor.
Bir kadın, bir adam ve ikisinin arasında defalarca yaşanan bir aşk. Ne tuhaf bir cümle değil mi? İşte tuhaflığın sırrı bu kitapta.
Not: Okurken mendillerinizi hazırda bekletin. 🙂
3. Mecburiyet
Zweig’in bu eseri, savaşın bir aileye nasıl yansıdığının hüzünlü sahnelerine ışık tutuyor. Savaşa gitme mecburiyetinde olan bir adamın, karısına olan aşkı ve ülkesine duyduğu vicdan azabı arasında kalışına şahit oluyoruz. Bu sıkışmışlık arasında yaşadığı buhranı Zweig’den daha iyi kimse dile getiremezdi galiba. Yahudi olduğu için ülkesinden kaçmak zorunda kalan ve kitapları yakılan bir yazardı.
Amerika’ya kaçmasına rağmen kitap yazdığı için hedef gösterilmesi ve eşiyle birlikte intihar etmesinin duygusal izlerini bu kitapta görebiliriz. Zweig, bu kitabında zorunlu askerlik ve savaş karşıtı düşüncelerini de okura ulaştırmaya çalışıyor.
4. Korku
Sade ve akıcı diliyle yazarın ustalığını konuşturduğu bir diğer kitabı, Korku. Kitap psikolojik betimlemeler üzerine yazılmış olsa da akıcılığından ödün vermiyor ve elinizden bırakmak istemiyorsunuz. İsminden de anlaşılacağı üzere kitap bize korkunun ne olduğunu anlatıyor. Kitabın ana karakteri sekiz yıllık evliliğinden bıkıyor ve bir piyanistle yasak aşk yaşamaya başlıyor. Fakat gizli kapılar arkasında yaşadıkları kimliği gizli bir şantajcı tarafından öğreniliyor. Kitabın ana karakteri de günlerini bu ilişkinin açığa çıkacağı dakikaları bekleyerek geçiriyor.
Özetle kitapta burjuva sınıfından bir kadının durağan yaşantısından sıkılarak kendine bir macera araması sonucunda, yaşamak zorunda kaldığı endişeleri okuyoruz. Sıra dışı bir kurgu gibi gelmese de Zweig’in usta kalemi okura oldukça etkileyici bir kitap sunuyor.
5. Bir Kadının Yaşamından Yirmi Dört Saat
Bu kitap, “Avrupa’nın ‘kibar’ tabakasının iki yüzlü ahlak anlayışına yönelik eleştiri” olarak tanımlanıyor. Stefan Zweig’in yine en çok bilinen kitaplarından biri olan Bir Kadının Yaşamından Yirmi Dört Saat mutlaka okunması gereken klasiklerden biri. Yazar bu eserinde bir kadının ani dürtüleriyle hareket ederek bütün hayatını değiştirecek bir çılgınlık yapabiliyor olmasını anlatıyor. Mutlu bir evliliği olduğu sanılan Henriette bir gece ansızın ortaya kayboluyor. Genç kadının, nasıl ve neden ortadan kaybolduğu dedikodu konusu oluyor. Pansiyonda kalanların hepsi kadını yargılamaya başlıyor. Fakat kitabın anlatıcısı bu kadını savunmak zorunda olduğunu hissediyor.
Okurken insanın empati duygusunu güçlendirecek bir kitap kesinlikle. Tabii yine bir Zweig klasiği olarak karakterlerin iç dünyalarını da yoğun bir dille okuyoruz.
Stefan Zweig’tan Biyografik Kitap Önerileri
Stefan Zweig, kısa öyküleriyle okurlara kendini sevdirse de biyografi türünde de ustalığını ortaya koyuyor. Ancak bu yazıların nesnellik içermediğini ve hatta bilgilerin doğruluğundan emin olunmadığını da unutmayalım. Yine de Zweig, eşsiz yazım tarzıyla okuyucuya biyografi türünü sevdiren ve birçok önemli ismin hayatından bilgi edinmemize vesile olan usta bir yazar. Önemli şahsiyetleri bir araya getirdiği en bilinen 3 kitabına da kısaca göz atalım.
1- Üç Büyük Usta
Yazar, eserinde doğum tarihleri sırasıyla Honoré de Balzac, Charles Dickens ve Fyodor Dostoyevski’yi anlatıyor. Kitapta en çok Dostoyevski’ye yer veriyor ve buna rağmen hâlâ sözlerinin yetersiz kaldığını düşünüyor. Kendi deyimiyle üç büyük ustayı kendi yazım alanlarına göre değerlendiriyor. Balzac için toplum romanınınız yazarı, Dickens için aile romanının yazarı ve Dostoyevski için de bireyin romanının yazarı ifadelerini kullanıyor.
2- Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar
Bu eserinde yine kendine özgü anlatım tarzıyla üç önemli ismin hayatını kaleme alıyor: Casanova, Stendhal ve Tolstoy. İsmiyle müsemma Casanova’nın ahlak kurallarına aykırı çapkınlıklarını, “ben”ci görüşleriyle bir arayış içerisindeki Stendhal’ı ve büyük usta Tolstoy’u tek bir kitapta topluyor. Yaşayış ve görüşleri bakımından zıtlıklara sahip olan bu isimleri tek bir kitapta görmek şaşırtıcı olabilir. Ancak Zweig onları ortak bir paydada toplamayı başarıyor.
3- Kendileriyle Savaşanlar
Zweig bu kitabında Hölderlin, Kleist ve Nietzche olarak üç kişiyi ele alıyormuş gibi görünse de bu üçlünün görüşlerini ünlü düşünür Goethe’nin hayatından kesitlerle aktarıyor. Üç ismin ortak noktası olan içsel mücadele üzerinden biyografilerini bize sunuyor. Bir yandan da Goethe’nin hayatından örnekler vererek yazımını zenginleştiriyor.
Bu yazımda sizlere Stefan Zweig hakkında kısa bilgiler vererek yazım tarzını ve en çok bilinen eserlerinin içeriğini aktarmayı istedim. Umarım sizler için aydınlatıcı olmuştur. Başka bir yazıda buluşmak dileğiyle, okur kalın!
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Yazıyı burada paylaş:
