Daha önceki yazımda serinin içinde farklı alt seriler olduğunu söylemiştim. Bugün de seriyi okurken izleyebileceğiniz birkaç rotadan bahsedeceğim. Diskdünya 41 kitaptan oluşup 8 alt seriye bölündüğü için başlangıç noktası için birçok seçeneğe sahipsiniz. Ben bu yazımda size temel yolları tanıtacağım ve şimdiye kadar ki deneyimimle tavsiyelerde bulunacağım. Ayrıca bir yoldan okumaya başlarsanız hep aynı şekilde devam etmek zorunda değilsiniz. Diskdünya okunuş sırası açısından oldukça özgür. Kendi rotanızı çizebilirsiniz. Fakat bunu yapmadan önce seri hakkında bazı bilgilere sahip olmanızda yarar var. diskdünya okuma rehberi
1. Yol – Yazılış Sırasıyla Okumak
Bu seriyi okurken en çok kullanılan yollardan biri, Terry Pratchett’in yazdığı sıra ile başlamak. Şahsen ben de kitapları basılış sırasıyla okumayı tercih ediyorum. Birinci yolun en büyük avantajı hikâyedeki hiçbir kısmı kaçırmıyor oluşumuz. Örneğin Kütüphaneci kitaplarda sık sık gördüğümüz bir karakter. Doğal olarak her kitapla onunla ilgili ayrı bir açıklama bulunmuyor. Eğer benim gibi kitaplardaki küçük detayları seviyorsanız, ki Diskdünya’da bu detaylardan fazlasıyla var, bu önemli bir avantaj olabiliyor.
Diskdünya serisini dilimize kazandıran Delidolu Yayınları da birkaç küçük istisna hariç seriyi bu sırayla basıyor zaten. Bu nedenle serinin sonraki kitabını bekleme süreniz herhangi bir alt serinin devam kitabını bekleme sürenizden daha kısa. Örneğin Sanayi Devrimi Romanları’ndan daha sadece ilki çıktı. Alt serinin ikinci kitabı ile arasında 14 kitap var. Ne kadar hikayenin devamını merak etsem de okumak için bir süre beklemem gerekecek. Seriye yeni başlarken bu süre farkının önemi fazla gibi görünmeyebilir fakat elinizde olan kitaplar bitince ne demek istediğimi çok iyi anlayacaksınız. Başlangıçta bir şey fark ettirmese de bu detayı aklınızda bulundurmakta yarar var.
Avantajlardan bahsettim, peki hiç mi dezavantajı yok? Tabii ki var. En büyükleri ise şu: İlk iki kitabı herkes için seriye iyi bir başlangıç olmayabiliyor. Serinin ilk kitabı olan Büyünün Rengi 1983’te, son kitabı olan Çobanın Tacı ise 2015’te çıkmış. Diskdünya hem yazar hem okurlar için uzun bir yolculuk. Yolculuk içinde Terry Pratchett’ın yazım stili de geliştiğinden, ilk kitaplar seri içindeki diğer kitapların yanında sönük kalıyorlar. Böyle söylemekle beraber şunu eklemeliyim ki ben ilk iki kitabı seviyorum ve siz de sevebilirsiniz. Ayrıca her zaman eğer alt serinin sonraki kitabını çok merak ediyorsanız basılma sırasına dikkat etmeden devam edebilirsiniz.
2. Yol – Alt Serilerin Birinden Başlamak
Diskdünya kendi içinde sekiz farklı seriye ayrılıyor ve bu serilerin kendi içlerinde birbirlerinden ayrılan yanları var. Çoğu kitap tek başına okunabilse de size tavsiyem alt serileri kendi sırasına göre okumanız. Bunun dışında seriyi okuma sırasında oldukça özgürsünüz. Fakat serinin tamamı daha Türkçeye çevrilmediğinden bazı alt serilerin devam kitabı için uzun süre bekleyebilirsiniz. Bekleme süresi alt seriden alt seriye değişiyor. Peki hangilerinden başlamanız daha iyi olur? Gelin bu alt serileri teker teker inceleyelim.
Kadim Uygarlıklar diskdünya okuma rehberi
İlk alt serimiz Kadim Uygarlıklar. Seri, sadece iki kitaptan oluşuyor ve kitaplar birbirinden bağımsız. Bu nedenle seriyi oluşturan Piramitler ve Küçük Tanrıları kitaplarını iki tane tek kitap olarak düşünebilirsiniz. Farklılıklarının yanında iki kitabın bir ortak noktaları var: Antik medeniyetlerin Diskdünya versiyonlarında geçiyorlar. Eğer Küredünya’nın antik çağlarına ilginiz varsa Diskdünya’da yaşananlarla aralarında bol bol benzerlik bulacağınıza eminim. İki kitap arasından özellikle Küçük Tanrılar, seriye güzel bir başlangıç olabilir.
Cadı Romanları diskdünya okuma rehberi
Diskdünya’nın en teatral alt serisi Cadı Romanları. İlk kitabı konusu ve karakterleri itibariyle biraz daha farklı kalıyor fakat serinin kalan kitaplarında esen tiyatro rüzgarını hissedebilirsiniz. Cadılar, toplam altı kitaptan oluşuyor ve şimdiye kadar beşi Türkçeye çevrildi. Altıncısı ise yolda, Delidolu Yayınları’nın 2021 basım takviminde var. Heyecanla beklediğimiz Carpe Jugulum çevrilince bu alt seri tamamlanacak.
Cadı Romanları, Lancre’de yaşayan cadıları konu alıyor. Serinin ilk kitabı Eşit Haklar’da küçük bir kız olan Eskarina ile tanışıyoruz. Bir hata yüzünden esrarengiz güç asası sekizinci oğlun sekizinci oğlu yerine Eskarina’ya kalıyor. Asa sayesinde bir sihirbazlık yeteneği ona geçiyor fakat ilk kadın sihirbaz olabilmek için Eskarina’nın kadın düşmanı adamlarla dolu Görünmez Üniversite’de kabul görmesi gerekiyor.
Serideki kitaplar şu şekilde:
- Eşit Haklar (yazılış sırasına göre üçüncü kitap)
- Ucube Kocakarılar (yazılış sırasına göre altıncı kitap)
- Cadılar Dışarıda (yazılış sırasına göre on ikinci kitap)
- Hanımlar ve Beyler (yazılış sırasına göre on dördüncü kitap)
- Maskeli Balo (yazılış sırasına göre on sekizinci kitap)
- Carpe Jugulum (yazılış sırasına göre yirmi üçüncü kitap)
Ölüm Romanları diskdünya okuma rehberi
Karşılaştığım en iyi Ölüm karakteri Diskdünya serisine ait. İnsanları anlayamayan halleri, ilginç davranışları ve kedilere olan düşkünlüğüyle eğlenceli bir karakter oluşturuyor. Karakteri çoğu kitapta az da olsa görüyoruz ama yıldızının asıl parladığı yer kendi serisi. Şimdiye kadar serinin beş kitabından dördü Türkçe olarak çıkmış. Bu serideki kitapların arasında pek de kuvvetli bir bağ olmadığından, serideki herhangi bir kitabı istediğiniz sırayla okuyabilirsiniz. Fakat bence seriyi sırasına göre sırasında okumak daha iyi olur. Alt serinin ilk kitabı olan Mort’un konusu kısaca şöyle:
Mort’a beklenmedik bir çıraklık teklifi geliyor ve böylece Ölüm’ün yanında çalışmaya başlıyor. İşine azimle başlayan Mort, yapmaması gereken tek şeyi -tabii ki- yapıyor. Ölmesi gereken biri yaşamaya devam edince Diskdünya yeniden kaçınılmaz bir şekilde kaosa sürükleniyor.
Serideki kitaplar şu şekilde:
- Mort (yazılış sırasına göre dördüncü kitap)
- Tırpanlı Adam (yazılış sırasına göre on birinci kitap)
- Ruh Müziği (yazılış sırasına göre on altıncı kitap)
- Domuzbaba (yazılış sırasına göre yirminci kitap)
- Zaman Hırsızı (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre yirmi altıncı kitap)
Bekçi Romanları diskdünya okuma rehberi
Her yerin kendince en kalabalık, en hareketli ve en renkli bir şehri vardır. Bizim için bu şehir İstanbul’sa, Diskdünya için o yer Anhk-Morpork. Loncalarıyla, yönetim sistemiyle, Görünmez Üniversite’yle Anhk-Morpork “kendine has”ın anlamını tam olarak karşılıyor. Kargaşa dolu olan Anhk-Morpork’ta tehlikeler eksik olmuyor. Böylece Bekçi Teşkilatı’yla yollarımız kesişiyor. Şehrin kendisi kadar kaotik olan Bekçi Teşkilatı suçluların peşinden giderek gizemleri çözüyor. Bekçi Romanları, Diskdünya’nın polisiye tarafını oluşturuyor. Ayrıca Bekçiler’de cüceler ve troller gibi farklı türdeki karakterlerle daha sık karşılaşıyoruz. Diskdünya’da yaşayan farklı türleri ve kültürleri görmek seriye hoş bir hava katıyor. Eğer gizem öykülerine ilginiz varsa fantastik bir evrendeki, eğlenceli polisiye kitaplarından hoşlanabilirsiniz.
Serideki kitaplar şu şekilde:
- Muhafızlar! Muhafızlar! (yazılış sırasına göre sekizinci kitap)
- Asayiş Berkemal (yazılış sırasına göre on altıncı kitap)
- Kilden Ayaklar (yazılış sırasına göre on dokuzuncu kitap)
- Savaş Naraları (yazılış sırasına göre yirmi birinci kitap)
- Beşinci Fil (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre yirmi dördüncü kitap)
- Gecebekçileri (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre yirmi dokuzuncu kitap)
- Güm! (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre otuz dörüncü kitap)
- Burunotu (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre otuz dokuzuncu kitap)
Tiffany Sızı Romanları diskdünya okuma rehberi
Tiffany Sızı Romanları, bize bu küçük cadının büyüme hikayesini anlatıyor. Beş kitap boyunca onun hikayesine tanık oluyoruz. Delidolu Yayınları bu serinin bütün kitaplarını dilimize kazandırmış. Diskdünya’nın hitap ettiği kitle genelde yetişkinler olsa da bu konuda bazı istisnalar var ve o istisnalardan ilki bu seri. Cadılık kariyerine daha dokuz yaşındayken başlıyor Tiffany. Kitaplar ilerledikçe o da büyüyor. Ana karakterin yaşı ve hikâyesi nedeniyle ortaokul yaş grubu tarafından bile okunabilir. İlginizi çekiyorsa bu seri Diskdünya’ya iyi bir başlangıç olabilir. Hem hepsinin Türkçe hali basılmış olduğu için yeni kitap beklemezsiniz.
Serideki kitaplar şu şekilde:
- Küçük Özgür Adamlar (yazılış sırasına göre otuzuncu kitap)
- Gökyüzü Dolu Şapka (yazılış sırasına göre otuz ikinci kitap)
- Kış Ustası (yazılış sırasına göre otuz beşinci kitap)
- Geceye Bürüneceğim (yazılış sırasına göre otuz sekizinci kitap)
- Çobanın Tacı (yazılış sırasına göre kırk birinci kitap)
Sihirbazlar ve Kahramanlar / Rincewind Romanları
Serinin ilk iki kitabını da içine alan Rincewind Romanları’nda isminden anlayacağınız üzere bol bol sihirbaz var. Rincewind de bir “sihirbaz” hem de Diskdünya’nın görüp görebileceği en kötü sihirbaz. Büyü konusundaki açığını “kaçmak” konusundaki ustalığıyla kapatıyor. Rincewind’in yanına bir de Diskdünya’nın ilk ve son turisti İkiçiçek gelince Diskdünya’da -her zamanki gibi- işler karışıyor. Birçok kişi seriye buradan başlamanızı tavsiye etmez, çünkü ilk kitaplar serinin… eh, en iyileri değil. Ben okuyup sevmiştim, bu yüzden genel görüşün tamamına katılmıyorum. Fakat ilk iki kitapta Diskdünya kurulma aşamasında olduğundan, bu kitaplar diğerinin yanında gölgede kalıyorlar. Kitapları sevmek ya da sevmemek daha kişisel bir olay. Eğer Rincewind’in maceralarını merak ediyorsanız, bana göre Sihirbazlar ve Kahramanlar Romanları’ndan başlayabilirsiniz.
Serideki kitaplar şu şekilde:
- Büyünün Rengi (yazılış sırasına göre birinci kitap)
- Fantastik Işık (yazılış sırasına göre ikinci kitap)
- Hasbüyü (yazılış sırasına göre beşinci kitap)
- Eric (yazılış sırasına göre dokuzuncu kitap)
- İlginç Zamanlar (yazılış sırasına göre on yedinci kitap)
- Son Kıta (yazılış sırasına göre yirmi ikinci kitap)
- Son Kahraman (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre yirmi yedinci kitap)
- Görünmez Akademisyenler (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre otuz yedinci kitap)
Muhteşem Maurice ve Değişmiş Fareleri diskdünya okuma rehberi
Diskdünya’nın tek genç yetişkin romanı Muhteşem Maurice ve Değişmiş Fareleri kendi alt serisine sahip. Kitap dilimize çevrilmiş fakat ilginçtir ki Diskdünya serisi başlığı altında basılmamış. Serinin kalanından kapak ve dış görünüş olarak farklı olmasına rağmen sonuçta Türkçesi var. Tek kitap okumak istiyorsanız, buradan başlayabilirsiniz.
Bu kitapta kurnaz ve zeki bir kedi olan Maurice’in planına tanık oluyoruz. Herkes kavalcının ve farelerin öyküsü bilir. Üç kağıtçı Maurice hikâyedeki gibi kaval çalan bir insana ve değişmiş farelere sahip. Planını uygulama koyması için gereken tek şey, önce istila edilecek ve sonra kurtarılacak köylerdir.
Sanayi Devrimi Romanları diskdünya okuma rehberi
Son alt seriye geldik. Ne yazık ki bu alt seriyi diğerlerinden ayıran bir dezavantajı var: Sanayi Devrimi Romanları’nın daha sadece ilk kitabı çıktı ve yakın zamanda devamı gelecek gibi görünmüyor. Serinin ikinci kitabı Gerçek’in seneye çıkacağını tahmin ediyorum. Diğer kitaplar için ise bir süre daha bekleyeceğiz. İsterseniz serinin ilk kitabını tek kitap olarak okuyabilirsiniz. Devamında aynı karakterlerin olup olmadığını bilmesem de ilk kitap olan Hareketli Resimler’de yarım kalan ya da devam edecek gibi bırakılmış bir kısım yok. Seçim size kalmış.
Serideki kitaplar şu şekilde:
- Hareketli Resimler (yazılış sırasına göre onuncu kitap)
- Gerçek (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre yirmi altıncı kitap)
- Canavar Alayı (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre otuz birinci kitap)
- Postane (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre otuz üçüncü kitap)
- Para Basmak (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre otuz altıncı kitap)
- Buhar Kaldırmak (henüz çevrilmedi ama yazılış sırasına göre kırkıncı kitap)
Evet, yazının sonuna ulaştık. Merak ettiğiniz bir nokta varsa yorum yaparak bana sorabilirsiniz. Başka bir yazıda görüşmek üzere, kitaplarla kalın!
Kapak görselindeki çizim Darwin’s Watch kitabından alınmıştır.
Beğenebileceğiniz diğer içeriklerimiz:
Yazıyı burada paylaş:
