Son zamanların en çok konuşulan romanı Değersiz Bir Hayat, gizemli arkadaş gruplarını okumaktan hoşlanıyorsanız sizin için bir tercih olacaktır. Travmalarının gün yüzüne çıkmaması için her şeyi yapabilecek karakterleriyle bu kitap, sizi hem ağlatacak hem de kendi yaşadığınız hayatı sorgulatacak. Gelin bugün birlikte Değersiz Bir Hayat’ı inceleyelim…
Değersiz Bir Hayat Ne Anlatıyor?
Kitap, ana karakter Jude üzerinden ilerlese de birçok kişinin hikâyesini okuyoruz. Jude, çocukluğunda manastırda kalmış bir yetim. Ama manastırdaki rahipler zaman zaman çocuklara psikolojik ve fiziksel istismarda bulunuyorlar. Jude da bu istismara maruz kalan küçük çocuklardan biri.
Manastırdaki çocukları koruması için görevlendirilmiş Luke Birader, Jude’a epey yakın. Jude onu bir nevi baba figürü olarak görüyor, güvenebileceği başka kimsesi yok. Luke Birader ile bir plan yapıp uzaktaki bir orman evine kaçıyorlar. Luke, geçimlerini sağlamakta zorluk çekmeye başlayınca Jude’u bir nevi para kaynağı olarak kullanıyor. Böylece ona türlü türlü işler yaptırmaya başlıyor. Jude henüz 9 yaşında, ancak bu adama ve ona olan güvenine sığınmaktan başka çaresi yok. Bu sebeple ona karşı çıkmıyor. Bir süre sonra bu işler son bulsa da Jude, yaşadığı travmalardan dolayı yıllarca kendisine zarar veriyor. Üniversitede edindiği en yakın arkadaşı Willem bile Jude’un travmaları hakkında çok az şey biliyor. Diğer karakterlerle birlikte biz de yavaş yavaş Jude’un hayat hikâyesini ve sırlarını öğreniyoruz.
Arkadaşlar ve Sırlar
Bu kitapta ana tema arkadaşlık veya aşk değil. Fakat biz hikâyeyi okurken yazar bir yandan bunları da işliyor. Bazı arkadaşların arkadaş olmadığını, iyileştirmekten ziyade zarar verdiğini görüyoruz. Kaldı ki kendini kolayca açamayan Jude için bu oldukça hassas bir konu. Travmalarını kimse bilmiyor. Kendisine zarar verip duruyor ama neden? En yakınıyla bile konuşamıyorken, üstüne bir de ona zarar veren arkadaşlarını görmek bazı şeyleri sorgulatıyor. Yazar burada kesinlikle kitabı bir kurgudan öteye taşıyıp hayatımızı sorgulatmayı başarıyor.
Kitaptaki hiçbir karakter öylesine yaşayan insanlar değiller. Hepsinin birer geçmişi ve bu geçmişte yaşadığı travmaları var. Bazıları bunları çoktan aşsa da bazıları bu yükün altından kalkamamış. Ana karakter Jude da yükün altından kalkamayan tarafta. Bu sebeple de kitap boyunca onun hislerine sıkça rastlıyoruz. İşte tam bu noktada kitabı okuyacaklar için küçük bir uyarının geçilmesi gerekiyor. Kitabın mutlaka neyin doğru, neyin yanlış olduğunun farkında olanların okuması gerekiyor. Kitap, kendine zarar verme, cinsellik, ırkçılık ve psikolojik travmaları konu aldığından dolayı bazılarımız için tetikleyici olabilir.
Yazarın Kalemi
Ebat olarak epey büyük ve kalın olan kitap, başlamak için göz korkutucu görünebilir. Keza okurlar, bu kitabın gerçekten de ağır olduğunu söylüyorlar. Fakat buradaki ağır kelimesinin anlamı yazarın dili değil, karakterin yaşadığı olaylar. Bu travmalar elbette dile biraz yansıyor ama aynı zamanda kitabı büyüleyici yapıyor. Çünkü bu eserinde Hanya Yanagihara’nın kalemi ağır veya anlaşılmayacak derecede süslü değil. Kurduğu cümleler zaman zaman uzun bile olsa siz o anlarda kendinizi çoktan kitaba kaptırmış oluyorsunuz. O cümlelerin arasına saklanan hikâyeden başka hiçbir şeyi fark etmiyorsunuz.
Sitemizde yayımlanan “Hanya Yanagihara Yeni Kitabı To Paradise’ı Anlatıyor” yazısında bahsedildiği gibi yazar, bütün karakterlerini kendisiyle bağdaştırarak yazmış. Bu röportajında “Karakterler yazarın kendisidir.” diye açıklıyor. Ayrıca yazar, Değersiz Bir Hayat’ın bir kitlesi olacağını biliyor ama bu kitlenin duygusal yönleri ağır basan küçük bir kitleden ibaret olacağını düşünüyormuş.
Tiktok gibi bir yerde, insanların kendi edebi topluluklarını oluşturması epey devrimsel. Değersiz Bir Hayat’ı yayınlarken bu yoktu ve bence bu sosyal medyanın iyi yönde kullanımlarından biri.
– Hanya Yanagihara
Sayfalardan Sahneye
Ünlü isimlerin de bu kitabı okuyup insanlara tanıtmasının ardından daha da popüler olması, kitabın sahneye taşınması için büyük bir destek oldu. Değersiz Bir Hayat, 2023 yılında Mart’tan Haziran’a kadar Londra’daki Harold Pinter Tiyatrosu’nda oynanıyor. Jude karakterini James Norton canlandırıyor. Willem için Luke Thompson, Andy için Emilio Doorgasingh, Ana için Nathalie Armin, JB için Omari Douglas ve son olarak da Luke Birader, Doktor Traylor ile Caleb için Eliot Cowan karşımıza çıkıyor. Henüz Türkiye’deki tiyatrolar veya beyaz perde için böyle bir haber yok. Fakat umuyoruz ki yakın zamanda uluslararası olarak oynanır.
Kitabın Olumsuz Yanları
Değersiz Bir Hayat’ı okuyanlar, kitabın durağanlığından sıkça söz ediyor. Özellikle ilk 200 sayfa, daha çok karakterleri tanıtmak için yazılan sayfalar. Çok aksiyonlu olaylar yok. Karakterleri tanıyor, onların geçmişini öğrenmek için can atıyorsunuz, kapalı kutular ise daha sonradan açılıyor.
Jude’u ve yaşadıklarını tıpkı yazar gibi biz de yüzlerce sayfada anlatmak isterdik. Ama ne heyecanı kalırdı o zaman, değil mi? Bu sebeple tetikleyici unsurları kontrol edip, birkaç incelemeye göz gezdirin. Hemen sonrasında ise bir an önce hayatınızı değiştirecek, ağlamaktan helak olacağınız bu kitabı okumalısınız.
Yazının sonuna geldik. Yazarın son kitabı To Paradise’ın bu yılın başında Cennette ismiyle dilimize çevrildiğini de not düşmeden geçmeyelim. Siz yazarın kalemini ve kitaplarını beğeniyor musunuz? Düşüncelerinizi yorumlara yazmayı unutmayın! Onur ayınız kutlu olsun!
Bu yazı Ekin Su Bağardı ve Buket Kolayoğlu tarafından yazılmıştır.
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Yazıyı burada paylaş:
