Merhaba! Bu yazıdaki konumuz, bazen iç karartıcı bazen de umut verici; ama ne olursa olsun hayatımızın bir parçası olan hastalıklar hakkında. Onlar günlük hayatımızda olduğu kadar, edebiyatın da içinde. Romanlarda karşımıza çıkan ve bizi etkileyen derin hikâyelerin bir parçası. Hadi gelin birlikte içinde hastalık barındıran edebî eserleri inceleyelim. Keyifli okumalar!
Kolera Günlerinde Aşk – Gabriel Garcia Marquez
Aklımıza ilk gelen kitap elbette Kolera Günlerinde Aşk oldu. 1800’lerde ortaya çıkan kolera, Vibrio Cholera adında bir bakterinin yarattığı bir enfeksiyonun sonucunda oluşuyor. Özellikle kirli sularla bulaşan bu hastalık, ortaya çıktığı 1800’lerde 150.000’den fazla insanın ölümüne neden oldu. Böylece insanlık üzerinde derin bir iz bıraktı. 1985 yılında yayımlanan Kolera Günlerinde Aşk, hastalığı tüm çirkinliğiyle gözler önüne seriyor. Kitabı okurken pastoral anlatımdan büyüleniyor, koleranın arka planda yarattığı melankolik havayı soluyoruz.
Kitap, ayakları üzerinde durabilen gerçekçi Fermina Daza ve hayalperest romantik Florentino Ariza’nın ölümsüz aşkını konu alıyor. Bu aşkın ortasında hayat sürdüğünden habersiz biri daha var. Doktor Juvenal Urbino karakteriyle aşktan çok ölüme yaklaşıyor ve tüm gerçekliğiyle kolerayı tanıyoruz. Okurken çok beğensek de koleranın edebî dünyanın dışına çıkmamasını umuyoruz. Günümüzde hâlâ aktif bir hastalık olmakla beraber tıp artık daha güçlü. Tıpkı Doktor Juvenal Urbino gibi onunla savaşmaya devam ediyoruz.
Aynı Yıldızın Altında – John Green
Aynı Yıldızın Altında, John Green’in yazdığı bir gençlik romanı. Kitabın ana karakteri Tiroid kanseri hastası olan Hazel Grace Lancaster, 16 yaşında bir genç kız. Kanserinin akciğerlerine yayılması sonucu kendini her geçen gün daha sağlıksız hissediyor. Depresyonda olan Hazel, annesinin önerisiyle bir destek grubuna gitmeye başlıyor. Orada osteosarkom adındaki kemik kanserini atlatmış ama bu süreçte bacağının bir kısmını kaybetmiş olan yakışıklı genç Augustus Waters ile tanışıyor. Gençlerin umutsuzluklarla dolu dünyaları, bu noktada birbirleriyle kesişiyor.
hastalık
Onların kalp kıran romantik hikâyelerini keşfetmek hem çok üzücü hem de çok eğlenceli. İkisinin bakış açılarından hastalıklarını ve hayatlarını nasıl değiştirdiğini görmek için bu kitabı mutlaka okumalısınız. Roman, hasta olmaya ve hasta hissetmeye dair güzel mesajlar içeriyor. 16 yaşındaki bu iki karakterin kanserle mücadelesi, okumaya değer.
Küçük Kadınlar – Louisa May Alcott
Sıradaki kitabımız: Küçük Kadınlar. Burada 1500’li yıllardan beri var olan “scarlet fever” yani kızıl hastalığının edebiyata nasıl taşındığını görüyoruz. Duygu yüklü her kitap gibi, Küçük Kadınlar da bizim kalbimizi kırıyor. Günümüzde basit bir antibiyotik tedavisiyle iyileştirebildiğimiz bu hastalıktan, 1800’lü yıllarda oldukça korkuluyordu.
Louisa May Alcott’un 1869 yılında yazdığı Küçük Kadınlar, dört kız kardeşin hayatını anlatıyor. Jo, Meg, Beth ve Amy, her biri farklı hayallere ve karakterlere sahip kardeşler. Hâliyle hayatın zorluklarıyla karşılaştıklarında verdikleri tepkiler de bir o kadar farklı. Kitabı okurken kendinizi Jo gibi özgürlüğünüzün peşinden gitmek isterken bulabilir ya da Meg gibi daha geleneksel biri olmayı tercih edebilirsiniz. Spoiler olmaması açısından hastalıkla ilgili fazla detaya giremiyoruz. Ancak kızıl hastalığının kitaba kattığı tüm dramayla beraber Küçük Kadınlar, mutlaka okumanız gereken bir klasik.
Notre Dame’ın Kamburu – Victor Hugo
Dünya klasiklerinden biri olan kitap, ilk olarak 1831’de “Notre Dame de Paris” ismiyle yayımlandı. Ancak kamburuyla öne çıkan ana karakter Quasimodo o kadar ünlü oldu ki, kitap Notre Dame’ın Kamburu adıyla tanındı. Yazar, kitabı aslında o dönemde Fransız Hükümeti tarafından yıkılması planlanan Notre Dame Katedrali’ne ilgi çekmek için yazdı. Ancak Quasimodo, ün konusunda katedrali geçti diyebiliriz.
Quasimodo, küçükken Notre Dame Katedrali’nin kapısına bırakılan, korkunç bir kamburu olan çirkince bir çocuk. Büyürken katedralin çanlarını çalmakla görevli olduğundan kulakları sağırlaşmış. Saf kalbiyle de okuyucunun kalbinde hemen yerini buluyor. Quasimodo’dan esinlenen hastalık, “Quasimodo Sendromu” aslında psikolojik bir rahatsızlık. Kişinin bedeninde olduğunu düşündüğü ancak aslında var olmayan kusurları gördüğü bir sendrom. Hasta olan kişi, sanki Quasimodo’nun kamburuna sahipmiş gibi sürekli kendinde kusur arıyor ve bu konu hakkında fazlaca düşünüyor. 1886 yılında İtalyan psikiyatrist Enrico Morelli tarafından bu isim konulmuş. Böylece Victor Hugo’nun ölümsüz karakteri tıbbi literatüre geçmiş.
Suç ve Ceza – Dostoyevsky
Başka bir başyapıt ile yazımıza devam ediyoruz. Suç ve Ceza’da hastalık olayın kendisi değil, bir edebi araç olarak kullanılıyor. Aslında Dostoyevski’nin ne kadar büyük bir yazar olduğunu da bu ince ayrıntıda tekrardan görüyoruz. Bu kitapta ince hastalık veya verem olarak bildiğimiz tüberkülozun rolü büyük. Dostoyevski, kitabında 19.yüzyıl St.Petersburg’unu oldukça gerçek biçimde okuyucuya vermeye çalışıyor. Böylece o yıllarda sıkça görülen tüberkülozu da romanına taşıması şaşırtmıyor. Yoğun öksürükle seyreden bir akciğer enfeksiyonu yaratan Mycobacterium Tuberculosis bakterisinden bahsediyoruz. Özellikle kötü hijyen koşullarının olduğu yerlerde çok daha fazla yayılıyor.
hastalık
Dostoyevski Suç ve Ceza’da, tüberkülozu fakirliği ve sefaleti göstermek için bir sembol olarak kullanıyor. Roman bize, bir suç işlemeyi kafasında tasarlayan genç Raskolnikov’un içsel bunalımlarını anlatıyor. Raskolnikov’un ahlakî ikilemleri ve pişmanlık duygusu hepimizi düşünmeye itiyor. Onun kafasının içinde olmak ve düşüncelerini okumak çok farklı bir deneyim. Kitabın boyutları sizi korkutmasın, eğer hâlâ okumadıysanız bu şaheseri bir an önce okumanızı tavsiye ederiz.
Senden Önce Ben – Jojo Moyes
Senden Önce Ben, Jojo Moyes’un en bilinen eseri. Romantizmi yüksek dozda dram ile birleştirdiği, o kalp kıran hikâyelerden biri. Roman, felçli olmak, kendi kendine bile bakamamak, ötenazi ve ruh sağlığı konusunda önemli noktalara parmak basıyor. Gözlerimizde yaşlarla bitirdiğimiz bu kitap ile kendimizi, tartışmalı hastalıkları ve bazı kavramları sorgularken buluyoruz. Romantik dram severler, bu kitabı okumakla kalmayın. Başrollerini Emillia Clarke ve Sam Clafflin’in paylaştığı filmi de izlemeden geçmeyin derim.
Senden Önce Ben’de, eğlenceli ve hayat dolu olan Louisa Clark ana karakter. İş arayışı içindeyken, yaşadığı trafik kazası sonucu kuadrriplejik kalan yani vücudunun boynundan aşağısını hareket ettiremeyen Will Traynor’a bakıcıklık yapması için tutuluyor. Ancak Will’in hayatına umut getirmek gibi gizli bir görevi daha var. Louisa, hem Will’e hayatın güzel yanlarını göstermeye çalışıyor hem de kendi yaşadığı hayatı sorguluyor. Size çok farklı bakış açıları kazandırabilecek olan Senden Önce Ben’in, Senden Sonra Ben isimli bir devam kitabı da var.
Veba – Albert Camus
Son kitabımız, adını sıkça duyduğumuz önemli bir eser: Veba. Albert Camus’nun ünlü kitabi, 1940’lı yıllarda geçiyor. Cezayir’in Oran kentinde ortaya çıkan bir hastalığın halkı kırıp geçmesini anlatıyor. Romanda adı geçen bubonik veba salgını, 1800’lerde gerçekten yaşanan aynı hastalığın salgınından esinlenerek yazılmış. Hastalığın tüm acı gerçeklerini gözler önüne serilmiş. Böylece bu etkileyici kitap da hastalıklarla ilgili kitaplar listemizde sağlam bir yere oturuyor.
hastalık
Kitapta, ölümle burun buruna gelen insanların çaresizlikleri, Camus tarafından şiirsel bir dille ortaya konuyor. Çaresizlikle beraber direnişi de okuyor ve yazarın ustalığını çok net bir şekilde görüyoruz. Okurlar olarak biz de hayatı ve ölümü sorguluyoruz. Eğer hâlâ okumadıysanız, Albert Camus’nın Nobel Edebiyat Ödüllü bu eserine bir şans vermenizi tavsiye ederiz.
Bütün bu kitaplar aslında her gün karşılaştığımız, belki hâlâ bizi korkutan hastalıkları konu ediniyorlar. Edebiyat onları, gerek arka planda bir mesaj vermek gerek hayatı ve kararlarımızı sorgulamak için kullanıyor. Bizlere de okumak ve ders çıkarmak kalıyor. Umarım yazıyı beğenmişsinizdir. Sonraki yazılarda görüşmek üzere!
Bu yazı Ilgaz Çandar ve Ekin Su Bağardı tarafından yazılmıştır.
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
