Bilimkurgunun Tartışılmaz Kraliçesi: Ursula K. Le Guin

Bugünkü konumuz bilimkurgu ve fantastiğin vazgeçilmez isimlerinden biri, Ursula K. Le Guin. Le Guin, yazdığı türlerde birçok ilke imza attı ve bilimkurguda daimi bir etki bıraktı. En büyük Amerikan romancılardan biri oldu. Bugün onu biraz daha yakından tanıyacağız. İyi okumalar!

Ursula K. Le Guin Yaşamı

Ursula Krouber Le Guin, 21 Ekim 1929’da ABD, Kaliforniya’da dünyaya geldi. Babası antropologdu ve çocukluğu babasının ona anlattığı mitleri dinleyerek geçti. İlköğretimi ve liseyi Kaliforniya’da okudu. Harvard Üniversite’sinin o dönem kadınlar için açılan bölümü olan Radcliff Koleji’nde eğitimine devam etti. Kolombiya Üniversitesi’nde sosyal bilimler yüksek lisansı aldı. Ardından bir sene sonra, öğrenci değişi programına kabul edildi ve Fransa’ya gitti. Fransa yolculuğunda gelecekte eşi olacak Charles Le Guin ile tanıştı. 1953’te Paris’te evlendiler ve Le Guin, bunu yüksek öğretime devam etmemek için bir işaret olarak kabul etti. Böylece Amerika’ya geri döndüler. Le Guin, Amerika’ya döndükten sonra Fransızca öğretmeni ve sekreter olarak çalıştı. Aynı dönemde yazarlık kariyerine başladı. Daha sonra iki kızı ve bir oğlu doğdu.

Bu noktadan sonra hayatı belli bir düzende ilerledi. Yazar olarak ünlendi. Bir yandan yazarlık ile uğraşırken arada üniversitelerde ders verdi ve editör olarak çalıştı. Yılları yazmakla, çalışmakla normal bir şekilde geçip gitti. 22 Ocak 2018’de evinde dünyadan ayrıldı. Oğlu, Le Guin’in son birkaç aydır sağlık sorunları yaşadığını ve muhtemelen kalp krizi nedeniyle öldüğün açıkladı.

ursula k. le guin

Yazarlık Serüveni

Le Guin’in okumaya ve yazmaya olan ilgisi küçüklüğünden başladı. Dokuz yaşında ilk öyküsünü yazdı ve on bir yaşında öykülerinden birini bir dergiye gönderdi. Öykü reddedildi ve büyüyene kadar başka bir yere yazı göndermedi. 1959’da ilk kez bir şiiri yayınlandı. Dergilere şiirlerini göndermeye devam etti. Ardından 1962’de öyküleri yayınlanmaya başladı. Romanlar da yazdı fakat fantastik romanları yayınevleri tarafından reddedildi. Bilimkurgu başlığı altında olan yazılarının daha çok yayınlandığını fark etti. Bu nedenle romanda bilimkurguya yöneldi. Böylece ilk yayınlanan romanı olan Rocannon’nun Dünyası, 1966’da çıktı. Rocannon’un Dünyası, aynı zamanda Hain Döngüsü serisinin ilk romanı oldu. 1969’da Karanlığın Sol Eli basılınca ünü hızlıca arttı ve Karanlığın Sol Eli çıktığı sene iki ödül kazandı.

70’lerde fantastik ve bilimkurgu türlerinde bilinen bir yazar oldu. 70’li yıllarda birçok farklı türü denedi, hem gençlere yönelik hem yetişkinlere yönelik romanlar yazdı. Aynı zamanda denemelerinin toplandığı birkaç eser basıldı. Kariyerinin başından beri yazdığı şiirler ise olumlu geri dönüşler almaya devam etti. Yaşamının sonuna kadar yazmayı sürdürdü.

Yaklaşık altmış sene boyunca yazarlık yaptı. Birçok roman, öykü ve hikâye yazmış olsa da daima kariyerinin başında yazdığı eserler popülerliğini korudu. Yazarlık kariyeri boyunca altı Hugo ödülü ve beş Nebula ödülü kazandı. Bilimkurguya olan katkıları sayesinde ayrıca Pilgrim ödülünü de aldı. Dünyada olduğu sürece ödüller aldı, günümüzde ise onun ismiyle ödül veriliyor. Ursula K. Le Guin Ödülü, ilk kez geçen sene verildi.

ursula k. le guin

Yazım Tarzı

Tek bir edebi türle yetinmemiş olan Le Guin, eserlerinde genelde sade bir dil kullandı. Realist bir yazım stilini tercih etti. Romanlarında ve öykülerinde sosyal konuları inceledi. Babası antropolog olduğu için sosyal bilimlere ilgiliydi. Bu yüzden yazdığı bilimkurgu kitaplarında da kitaptaki toplum ve kültür, geleceğin teknolojisinden daha önemli bir yere sahip. Genelge fizik, astronomi ve benzeri bilimler üzerinde duran bilimkurgu için bu bir yenilikti. Bilimkurgularında toplumun öne çıkması, bilimkurgunun yeni bir alt türü olan antropolojik bilimkurguya öncülük etti. Sosyal bilimlerden psikolojinin etkisi de Le Guin’in eserlerinde görülebilir. Özellikle Carl Jung’dan etkilenen Le Guin, Jung’un arketiplerini eserlerinde kullandı. Felsefede ise Taoism’den etkilendi. İyi-kötü mücadelesi ve evrendeki denge gibi temaları, Taoist düşünceden geliyor.

Ayrıca Le Guin cinsiyet, cinsellik, büyümek, yönetim biçimleri gibi konulara eserlerinde yer veriyor. Özellikle Yerdeniz serisinin ilk üç kitabı, üç farklı karakterin büyümesini konu alıyor. Benzer başka romanları da kaleme almış. Cinsiyet konusu ile ilgili de hem kurgusal hem kurgu dışı eserleri var. Bazı yönetim biçimlerini ise başta Mülksüzler ve Hep Yuvaya Dönmek olmak üzere eserlerinde incelemiş.

ursula k. le guin

Her yazar gibi, Le Guin’in etkilendiği başka yazarlar var. Onu etkileyen isimlerden bazıları, Philip K. Dick, Victor Hugo, Charles Dickens, Tolstoy ve J. R. R. Tolkien. Ek bilgi olarak tesadüfen Philip K. Dick ve Le Guin aynı lisede okumuşlar. Fakat o sırada tanışmamışlar. Bence yine de hoş bir tesadüf.

Le Guin’in Eserleri

Ursula K. Le Guin, yazarlık kariyeri boyunca birçok türde eser verdi. Roman, öykü, şiir, kurgu dışı eserler, senaryo, edebiyat eleştirileri, çocuk kitapları… Toplam yirmi romanı, beş çeviri eseri, ondan fazla şiir derlemesi ve yüzden fazla öyküsü var. Hepsini listeye sığdıramadım, o yüzden buraya sadece romanlarını koyduk. Eğer yazarın bütün eserlerinin listesini görmek istiyorsanız, söz konusu listeye buradan ulaşabilirsiniz.

Ursula K. Le Guin’in ölümünün üzerinden beş yıl geçti. Fakat onun bilimkurgu ve fantastik edebiyattaki etkisi çok daha uzun yıllar boyunca geçmeyecek. Onun kitapları daha birçok insana ilham vermeyi ve etkilemeyi sürdürüyor. Yazının sonuna ulaştık. Başka yazılarda görüşmek üzere. Kitaplarla kalın!

Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:

Yazıyı burada paylaş: