Yeni Neslin Kalemi: Sally Rooney Okuma Rehberi

Son zamanların en çok konuşulan yazarlarından biri: Sally Rooney. O, “Snapchat Döneminin Salinger’ı” olarak anılıyor. Henüz çok genç olmasına rağmen oldukça başarılı eserleri var. Yeni neslin yaşamlarını, duygularını ve endişelerini, dürüstlük ve içtenlikle anlatması ile ünlü.

Biz de yazarı tanımak için okumanız gereken eserlerinden bir seçki hazırlamak istedik. Kimi zaman birbirini tamamlayıcı, kimi zaman yazarın farklı yanlarını gösteren bu kitapları okuduğunuza pişman olmayacaksınız.

Sally Rooney Kimdir?

1991 Şubat’ında İrlanda’da doğan Sally Rooney, annesinin bir sanat merkezine sahip olması sebebiyle çocukluğundan beri sanat sektörünün içerisinde büyüdü. Trinity College Dublin’de edebiyat eğitimi alması üzerine çeşitli dergilerde yazmaya başladı. Onlarca şiiri ve kısa öyküsü dergilerde yayımlandıktan sonra 2017’de ilk romanı Arkadaşlarla Sohbetler çıktı. Kısa sürede geniş bir kitleye yayılmasıyla beraber roman, birçok dile çevrildi. Kariyerinin devamı yükselişler ile dolu olan Rooney’nin her romanı, bir öncekinden daha başarılı oldu. Eserleri hızla televizyona uyarlandı. Genellikle kurgu eserler üzerine çalışan Sally Rooney, aynı zamanda bir senarist.

Sally Rooney Kitaplığı Üzerine

Milenyum neslinin sözcüsü addedilen yazar, kurgularında genelde kendi neslinin insanlarını konu alıyor. Yaşadıkları dünyadan bağımsız hareket edemeyen, politikaya meraklı karakterlerin sosyal ilişkileri ve iç dünyalarını dürüstlükle anlatıyor. Bunalımlı, depresif, yalnız insanların sade hayatlarını anlatışı, okurların kendisine hayran olmasını sağlıyor. Her romanında sanata yer vermesi, gerçekçi ve komplike ilişkileri masaya yatırması eserlerini zenginleştiriyor. Minimal ama şiirsel dili, onu eşsiz kılıyor. Romanlarının yanında yazdığı kısa öyküler ve şiirler ile de tanınan Rooney, üretken bir yazar. Şiir ve öyküleri göz ardı etmek ona büyük bir haksızlık olur. Yazarın eserlerini şu şekilde listeleyebiliriz:

Sally Rooney Okuma Rehberi

Daha önce de bahsettiğimiz gibi Rooney, romanlarından önce çeşitli öykü ve şiirler yayımlamış bir yazar. Şiirleri, genelde İrlanda’nın edebiyat dergilerinde yayımlandığından dolayı ulaşılması neredeyse imkânsız. Kısa öykülerinden olan Mr. Salary 2019’da basıldıktan sonra, Color and Light ve Mr. Salary, Two Stories adlı bir kitapta tekrar basıldı. Fakat yazarın öykü kitaplarının dilimize çevrilmediğini üzülerek belirtmek zorundayım. Bu öykülere yayımlandıkları dergilerin web sitelerinden ulaşabilirsiniz.

Rooney’nin eserlerini çıkış sırasıyla okumanız tabii ki mümkün. Fakat temalar ve kurguların özelliklerine göre ben size farklı bir sıralama sunmak istedim. Çünkü yazar her ne kadar yazınlarını benzer temalar etrafında şekillendirse de bunları dile getiriş biçimi farklılık arz edebiliyor. Onun eserlerine yavaş yavaş başlayıp alışarak ilerlemenin daha iyi olacağını düşünüyorum.

1. Normal İnsanlar

Normal İnsanlar, Sally Rooney’nin ilk romanı olmasa da en ses getiren romanı. Özellikle de aynı isimli dizi uyarlamasından sonra kitap epeyce konuşuldu. Yazara hem en popüler hem de en sade olan romanı Normal İnsanlar ile başlamak ideal bir tercih olacaktır. Roman, lise öğrencileri olan Connell ve Marianne’in ilişkisini anlatıyor. Marianne oldukça zengin bir ailenin çocuğu fakat klişelerden uzak bir şekilde, okulun popüler kızı değil. Connell ise tam tersi, oldukça popüler biri ve futbol takımının gözdesi. Annesi ile yaşıyor ve maddi durumları pek de iyi değil. İkilinin arasında inkâr edemedikleri bir çekim var ancak ilişkileri, insanların tepkilerinden çekindiklerinden dolayı gizli kalıyor. Bir şekilde yıllara meydan okuyan aşkları, sürekli karşılarına farklı bir sınavla çıkıyor.

Eser mükemmel olmayan, kusurlarla dolu, oldukça normal bir aşk hikâyesini anlatıyor. Sade ama vurucu bir dil ve bağ kurulabilir karakterlere sahip. Bu yönüyle okurlar arasında oldukça popüler olmayı başarıyor. Normal İnsanlar, Rooney’yi tam anlamıyla tanımak için yeterli olmasa da yazar hakkında oldukça kapsamlı şekilde fikir sahibi olmanızı sağlıyor.

Marianne gerçek hayatın çok uzakta bir yerde olduğu ve onsuz gerçekleştiği hissine kapılmıştı; yerini öğrenebilecek, bir parçası olabilecek miydi, bilmiyordu.

Normal İnsanlar, Sally Rooney

2. At the Clinic

Yine Normal İnsanlar’dan tanıdığımız Connell ve Marianne ‘in hikâyesine konuk oluyoruz. Aslında bu karakterler romandan önce yaratılmış. Yazar At the Clinic isimli kısa öyküyü yazdıktan sonra bu karakterler hakkında bir roman yazmaya karar vermiş. At the Clinic, diş ağrısından muzdarip olan Marianne’in yaşadıklarıyla başlıyor. Dişinin çekilmesi için bir sonraki randevusuna gitmesi gerekiyor, Connell da onu kliniğe götürüyor. Marianne dişini çektiriyor, Connell onu beklerken ilişkileri hakkında düşünüyor. İkisi de ayrı ayrı kendilerini dinliyorlar.

At the Clinic, Connell ve Marianne’in ruh hallerini, korkularını anlamak için okuyabileceğiniz keyifli bir öykü. Normal İnsanlar’dan sonra okunduğunda daha da keyif verici bir hâle geliyor. Çünkü öyküde, geçmişlerini bildiğimiz karakterlerin değişmez dinamiğini okuyoruz. Birbirlerini ne kadar iyi tanıdıklarını görüyor ve biz de onları daha iyi tanıyoruz.

3. Arkadaşlarla Sohbetler

Arkadaşlarla Sohbetler, yazarın ilk romanı. Normal İnsanlar ve At the Clinic’i okuduktan sonra Rooney’nin politik yönünü iyice vurgulayan Arkadaşlarla Sohbetler ile devam etmek uygun olacaktır. Roman, iki yakın arkadaş olan Frances ve Bobby’nin, evli ve sanatçı bir çift olan Melissa ve Nick ile tanışmalarını ve sonrasında yaşananları anlatıyor. Dörtlü sıklıkla vakit geçirmeye, bolca sanat ve politika üzerine sohbetler etmeye başlıyorlar. Frances ve Nick arasında bir ilişkinin başlaması ise arkadaş grubu arasındaki tüm dinamikleri alt üst ediyor. Roman, yasak aşk ve sıkı dostluklar eşliğinde kopmayan bağları anlatıyor.

Rooney, Arkadaşlarla Sohbetler’de, sosyal medya, kapitalizm gibi konulara yeni bir dil ile değiniyor. Listede üçüncü sıraya koymamızın sebebi ise Normal İnsanlar’dan daha politik olması. Bu eserle “Snapchat neslinin Salinger’ı” lakabını neden aldığını daha iyi anlıyoruz. Yazarın ilk romanı ile kariyerinde nasıl bir gelecek vaat ettiğini görmek de mümkün. Aynı zamanda Arkadaşlarla Sohbetler’in 12 bölümden oluşan bir mini dizi uyarlaması da var.

Senin düşünme ve hissetme şeklinde çok güzel bir şey var, ya da, dünyayı deneyimleme şeklin belli bir açıdan çok güzel.

Arkadaşlarla Sohbetler, Sally Rooney

4. Color and Light

Artık büyümüş bir Rooney ile tanışmak için sırada Color and Light var. Color and Light, kısa bir hikâye olsa da uzunca bir dönemi anlatması ile yazarın diğer kısa hikâyelerinden ayrılıyor. Eser, bir otel görevlisi olan Aidan ile otelin zengin müdavimi Pauline’in tanışmaları ve belli aralıklarla karşılaşmalarını anlatıyor. Sağlıklı bir iletişim kurmayı başaramayan ikili, birbirlerinden pek haz etmiyorlar. Fakat sürekli karşılaşmaları tam tersini düşünmelerine, aralarında tanımlanamaz bir ilişki oluşmasında yol açıyor.

Color and Light, yazarın önceki eserlerinden farklı olarak tamamen yetişkin karakterlere yer verdiği bir öykü. Dolayısıyla karakterlerin hayata bakışı, problemleri biraz daha farklı. Dolayısıyla otuzlu yaşlarına gelmiş Rooney ile tanışmak için bu öykü oldukça ideal.

5. Güzel Dünya, Neredesin?

Rooney’nin yayımlanmış son romanı Güzel Dünya, Neredesin?, yazarın olgunluk eseri olarak nitelendirebileceğimiz bir roman. Çünkü karakterleri de kendisi gibi büyüyor, yetişkin hayatına adım atıyorlar. Yazar bu kitabında, diğer eserlerinden farklı bir çizgide ilerlemeyi tercih ediyor. Listenin son kitabının Güzel Dünya, Neredesin? olmasının sebebi bu. Diğerlerinden çok daha farklı bir Sally Rooney kitabı ile karşılaşmaya hazır olun.

Farklı şehirlerde yaşayan Alice ve Eileen, sıklıkla mailleşen iki yakın arkadaş. İkili roman boyunca, dünya problemleri ve pandemi hakkında dertleşirken bir yandan aşk hayatlarında gelişmeler oluyor. Eileen, çocukluk aşkı olan ve hayatına zaman zaman girip çıkan Simon ile karşılaşıyor. Alice ise bir uygulamada tanıştığı Felix ile anlaşabilmenin türlü yollarını arıyor. Yine çeşitli şekillerde bir araya gelen insanlar sosyalleşiyor, dertleniyor, seviyor, seviliyor. Güzel Dünya, Neredesin?’i de listemizin sonuna ekleyerek hem Sally Rooney külliyatı hakkında fikir sahibi oluyor hem de güzel bir okuma deneyimi gerçekleştiriyoruz.

Başka türlü yaşamak istiyorum; ya da bir gün başkalarının başka türkü yaşayabilmeleri için gerekiyorsa ölmek istiyorum. Ama internette gezdiğimde uğruna ölünecek bir fikir göremiyorum.

Güzel Dünya, Neredesin?, Sally Rooney

Sally Rooney, şiirleri, öyküleri ve romanları ile kariyerinin henüz başında olsa da kendi sesini bulmuş bir yazar. Karakterleri, mekânları, kelimeleri, ve etkileyici sonları ile “Sally Rooney Edebiyatı” kavramını çoktan yaratmış durumda. Gelecek eserleri ile de bu kavramı koruyacağını, yerini kimseye bırakmayacağını gösteriyor. Peki siz onun eşsiz dünyasına girmek için neyi bekliyorsunuz? Şimdiden iyi okumalar.

Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:

Yazıyı burada paylaş: