Merhaba sevgili mitoloji okurları. Bugün yepyeni bir konuyla karşınızdayız: elfler. Çeşitli mitolojilerde yer alan bu canlıların benzer özelliklere sahip oldukları düşünüyoruz. Fakat elfler her mitolojide farklı anlatılıyor. Hadi gelin, hangi mitolojide nasıl anlatılmışlar, farklılıkları neler hep birlikte inceleyelim. elf
Öncelikle elflerin genel tanımını yapmalıyız. Bu canlılar genellikle sivri kulaklı, beyaz tenli, zarif ve uzun bedenli olarak tasvir edilirler. Her biri insana benzer varlıklardır. Olağanüstü güzellikte olabildikleri gibi bazen de çok çirkin görünümlü olabilirler. Çoğunlukla büyü yetenekleri vardır ve doğa ile iç içelerdir. Doğanın koruyucu ruhları veya şifacı özellikleriyle de bilinirler.
İskandinav Mitolojisinde Elfler
Elf kavramı çoğunlukla İskandinav mitolojisinde karşımıza çıkar. Elfler çoğu zaman iyi yürekli, şefkatli, hastalıkları iyileştiren, bitkilerin ve taşların şifasını öğreten varlıklar olarak tasvir edilir. Bazen de zararlı, hilekâr, kötü niyetli ve tehlikeli olabilirler. İnsanları ve hayvanları büyüleyip hastalandırabilirler. Bazı elfler şaşırtıcı güzelliktedir. Güzellikleri ile -bazen kelimenin tam anlamıyla- etrafındakileri büyülerler. İskandinav mitolojisinde genellikle beyaza yakın sarı saçlarıyla tasvir edilirler. Oyun, dans ve şarkı üzerine kurulu neşeli bir hayatları vardır. İstedikleri zaman da görünmez olabilirler.
İskandinav mitolojisinde Elfler ikiye ayrılır: Işık elfleri ve karanlık elfler. Işık elfleri (Ljosalfar), genellikle insanlara benzerler. Fakat insanlardan biraz daha zarif ve uzundurlar. Bu zarifliğe rağmen oldukça güçlü ve hızlıdırlar. Melodik bir ses tonuna sahiptirler. Elfler insanlara oranla daha güzeldirler. Dokuz diyardan biri olan Alfheim’da yaşarlar. Alfheim’ı bir Vanir tanrısı olan Frey yönetir.
Kara elfler ise dokuz dünyadan biri olan Nidavellir’de yaşar. Burası Svartalfheim olarak da bilinir. Ancak burası aynı zamanda cücelerin de dünyasıdır. Kara Elfler, cücelere yakın olarak görülür. Hatta bazen de cüce sayılmaktadırlar.
Germen Efsanelerinde Elfler
Elfler, Germen efsanelerinde sahip oldukları olağandışı güçler sayesinde insanların yararına ya da zararına büyü yapabilen varlıklar olarak geçerler. Zararlı küçük canlılar haline dönüşmeleri 16. yüzyılda başlamıştır. Bu şekilde Peri dediğimiz küçük yaratıkları oluşturmuşlar.
Elfler de insanlar gibi avlanır. Kendilerine ait hayvan sürüleri vardır. Kendilerini ve yerleşkelerini insanlara görünmez kılabilir oldukları söylenir. Bazı halk inanışlarına göre, vaftiz olmamış çocukları beşiklerinden kaçırıp yerine kendilerininkini koydukları da söylenir.
Genellikle hem avcı hem de şifacı bir toplum olduklarından ellerinde bir yay ile tasvir edilirler. Kılıçtan çok yayı tercih eder ve vahşice hayvan öldürmekten kaçınırlar. Doğaya oldukça saygılıdırlar.
Norveç Mitolojisinde Elfler
Elfler, Norveç’te çok az bilinir. Ancak onların mitolojisinde, elf özellikleri gösteren değişik sınıftan varlıklar vardır. Trold tayfası ya da tusser, trol, gnomlar ve cinler gibi. Bunlar bir insan boyutunda olabilirler; evleri, hayvanları, kiliseleri vardır. Dağların içindeki evlerinden müzik sesleri gelir ve genç kızları kaçırarak buralara getirdikleri söylenir.
Dağ perisi ya da ağaç nimfesi olan Huldralar, mavi ya da gri giyinir. Tepeler arasında barınırlar ve çok güzellerdir. Ancak kuyrukları ve sırtlarında ise delikleri vardır. Şarkıları hüzünlendirir ve büyüleyici olarak nitelendirilir. Dans etmeye bayılırlar, eğlencelere katılırlar.
Yeraltı halkı ya da elfler, Norveç’in bazı yerlerinde çıplak küçük çocuklar olarak tasvir edilir. Şapka giyerler, tepelerde ve yüksek ağaçların yanında yaşarlar. Müziği ve dansı çok severler. Zararlı olarak tanımlanırlar. Cüceler gibi dünyanın altında yaşarlar ve becerikli olmalarıyla meşhurdurlar.
Türk Coğrafyasında Elfler
Türk mitolojisine geldiğimizde ise işler biraz daha değişiyor. Etimolojik olarak bakıldığında Elf kelimesinin alf ve alp olarak da yazıldığını ve çok fazla türevi olduğunu görebiliriz. Bazı araştırmalar muhtemel Türk yurdunun İdil-Ural bölgesinde olduğunu söylemektedir. Doğu Avrupa’da ve Batı Sibirya’daki neredeyse tüm ırmak isimlerinin Türkçe adları vardır. Dolayısıyla İskandinavya ile İdil boylarını harita üzerinde düşündüğümüzde, aralarında çok sıkı tarihi ve kültürel ilişkilerin bulunması bizi şaşırtmayacaktır. Buradan yola çıkarak bizdeki alp kelimesinin elf ile ilişkili olduğunu çıkarabiliriz. Türkler bu olağanüstü yaratıkları alıp biraz daha insanlaştırarak özelliklerini savaşçı Aaplere vermiş olabilirler.
Diğer yandan elf kelimesinden türemiş olan albız kelimesi Türk kültüründe kötü ruhlardan birine verilen bir isimdir. Türk ve Altay halk inancında ve kültüründe cadı anlamına gelir. Anadoluda “alkarısı” olarak da bilinir. albız, doğum yapan kadınları rahatsız eden bir çeşit kötü varlıktır.
Evet, umarım bu yazımızı sevmişsinizdir. Eklemek istediğiniz veya konu hakkında sormak istediğiniz bir şey olursa bize Instagram üzerinden her zaman ulaşabilirsiniz. Mavilerle kalın. 💙
Kapak görselindeki çizim Mark Winters’a aittir.
Beğenebileceğiniz diğer yazılarımız:
Ama fakat ancak. Çünkü. Fakat ve lakin ama ancak. Çünkü ya da. Ancak ve ancak ki.
Yazıyı burada paylaş:
